Ποιός πλουτίζει από τις πωλήσεις των σαρωτών (scanners) σώματος;

Λίγες ώρες μετά την αποτυχημένη απόπειρα βομβισμού του Umar Farouk Abdulmutallab στο αεροσκάφος με προορισμό το Ντιτρόιτ των ΗΠΑ, όλοι συζητούσαν για τη χρήση των σκάνερ σώματος που θα μπορούσαν να αποτρέψουν παρόμοιες ενέργειες. Στην ανακοίνωση για τη συνεδρίαση της Επιτροπή Εθνικής Ασφαλείας της Γερουσίας, ο πρόεδρος της Joe Lieberman προσέγγισε τη χρήση σκάνερ ως ένα προαποφασισμένο συμπέρασμα, δηλώνοντας ότι τα «μεγάλα, επείγοντα ερωτήματα που θα μας απασχολήσουν σε αυτή τη συνεδρίαση είναι ‘γιατί δεν υπάρχει τεχνολογία σκαναρίσματος ολόκληρου του σώματος που να μπορεί να εντοπίσει εκρηκτικά, σε ευρύτερη χρήση;’»
Η Διοίκηση Ασφαλείας Μεταφορών (TSA) υποστήριξε ότι «οι εικόνες [από τα σκάνερ σώματος] είναι τόσο φιλικές που είναι κατάλληλες ακόμα και για την προσχολική ηλικία», παρόλο που οι ίδιες οι εικόνες λένε κάτι το διαφορετικό και είναι πολλές οι οργανώσεις που αντιτίθενται στη χρήση των σκάνερ, ως χονδροειδή παραβίαση της ιδιωτικότητας του ατόμου.
Εκτός της ιδιωτικότητας όμως, υπάρχουν και πλήθος αμφιβολιών σχετικά με το πόσο πραγματικά είναι αποτελεσματικά αυτά τα μηχανήματα – αλλά και το ποιος πραγματικά θα ωφεληθεί από τη χρήση τους. Όσον αφορά τις μεθόδους εικόνας υψηλής τεχνολογίας, η TSA έχει πλούσιο φάκελο εμπλουτισμού των ιδιωτικών εταιριών με αποτυχημένες τεχνολογίες, ενώ παρόμοιες ενδείξεις υπάρχουν και για αυτό το τελευταίο «θαύμα» της τεχνολογίας.
Αποκαλούμενες από τους πολέμιους τους ως «μηχανές ψηφιακού γδυσίματος», τα ολόσωμα σκάνερ «βλέπουν» μέσα από τα ρούχα και παράγουν απόκοσμες εικόνες γυμνών επιβατών. Οι επικριτές τους όμως υποστηρίζουν ότι έχουν υψηλό ποσοστό σφάλματος, ενώ είναι ανίκανα να εντοπίσουν αντικείμενα κρυμμένα σε σωματικές κοιλότητες.
Μια βρετανική εταιρία ερευνών σε θέματα άμυνας έκρινε τα μηχανήματα αναξιόπιστα στον εντοπισμό «χαμηλής πυκνότητας» υλικών, όπως είναι το πλαστικό, τα υγρά και τα χημικά – ακριβώς ότι κουβαλούσε πάνω του ο επίδοξος βομβιστής της πτήσης προς το Ντιτρόιτ.
Παρόλα αυτά, η σπουδή για την απόκτηση των ολόσωμων σκάνερ μοιάζει ασταμάτητη. Εκατοντάδες μηχανήματα έχουν ήδη παραγγελθεί, με κόστος 150.000 δολάρια το κομμάτι. Λίγα εικοσιτετράωρα μετά αυτή την βομβιστική απόπειρα, το πρακτορείο Reuters μετέδιδε ότι η μεγάλη στροφή της αμερικανικής κυβέρνησης υπέρ της χρήσης συσκευών υψηλής τεχνολογίας μπορεί να προκαλέσει άνθιση για τους κατασκευαστές συστημάτων ασφαλείας και έχει ήδη προκαλέσει κερδοσκοπική αύξηση στις τιμές των μετοχών ορισμένων εταιριών.
Ο πρώην υπεύθυνος εσωτερικής ασφάλειας των ΗΠΑ και νυν επικεφαλής της ιδιωτικής εταιρίας συστημάτων ασφαλείας Chertoff Group, Michael Chertoff ο οποίος εκπροσωπεί την ηγέτιδα στο χώρο των σκάνερ Rapiscan Systems, περιόδευε στα ΜΜΕ προωθώντας τα ολόσωμα σκάνερ, αποκαλώντας την βομβιστική απόπειρα «ένα πολύ ζωντανό μάθημα για την αξία των μηχανημάτων» - χωρίς όμως να αναφέρει την σχέση του με την εταιρία Rapiscan.
Η Washington Post γράφει σχετικά: «Η συνηγορία του Chertoff υπέρ της τεχνολογίας χρονολογείται από την εποχή του στην διακυβέρνηση Μπους. Το 2005, η Υπηρεσία Εσωτερικής Ασφαλείας παρήγγειλε το πρώτο πακέτο σκάνερ για την κυβέρνηση – πέντε τεμάχια, από την Rapiscan Systems, που έχει την έδρα της στην Καλιφόρνια.
Σήμερα, 40 σκάνερ σώματος χρησιμοποιούνται σε 19 αεροδρόμια των ΗΠΑ. Ο αριθμός αναμένεται να εκτοξευθεί εξαιτίας του περιστατικού της ημέρας των Χριστουγέννων. Η TSA αυτή την εβδομάδα ανακοίνωσε ότι θα παραγγείλει 300 ακόμα μηχανήματα.
Το καλοκαίρι, η TSA αγόρασε από την Rapiscan 150 σκάνερ, με 25 εκατ. δολάρια από το πακέτο ανάκαμψης».
Η Washington Examiner δημοσίευσε την προηγούμενη εβδομάδα μια λίστα στην οποία αναφέρει όλους τους πρώην πολιτικούς και προσωπικό που συμμετείχαν σε κυβερνήσεις των ΗΠΑ και πλέον είναι μέρος του αποκαλούμενου «λόμπι των σκάνερ σώματος».
«H κατασκευάστρια American Science & Engineering, Inc. (AS&E), σύμφωνα με την Cleveland Plain Dealer, μίσθωσε την εταιρία Wexler & Walker για να προωθήσει «την ομοσπονδιακή εφαρμογή τεχνολογιών ασφαλείας από την Υπηρεσία Εσωτερικής Ασφάλειας και το Αμερικανικό Υπουργείο Άμυνας». Σε αυτό το λόμπι συγκαταλέγεται και ο πρώην υποδιοικητής της Διοίκηση Ασφαλείας Μεταφορών (TSA) Tom Blank, ο οποίος εργάστηκε επίσης και για τον εκπρόσωπο του Λευκού Οίκου, Newt Gingrich.
Ο Chad Wolf, πρώην υποδιοικητής πολιτικής της TSA, και πρώην βοηθός της γερουσιαστή του Τέξας Kay Bailey Hutchison, επίσης ανήκει στο λόμπι υπέρ της AS&E.
Η άλλη κατασκευάστρια, Smiths Detection, προσέλαβε την κορυφαία φίρμα λόμπι για τις μεταφορές Van Scoyoc Associates, μεταξύ των οποίων και ο Kevin Patrick Kelly, πρώην κορυφαίος προσωπάρχης της γερουσιαστή του Μέριλαντ, Barbara Mikulski η οποία ανήκει στην υποεπιτροπή Κατανομής πόρων για την Εσωτερική Ασφάλεια. Η εταιρία Smiths απασχολεί επίσης και το πρώην μέλος του Κογκρέσου, Helen Delich Bentley του Μέριλαντ.
Ο πρώην γερουσιαστής από την Νέα Υόρκη, Al D’Amato, εκπροσωπεί την εταιρεία παραγωγής σκάνερ L3 Systems, για την οποία έγραψε χθες το Bloomberg: «Η L3 Systems έχει ‘αναπτύξει ένα πιο εξειδικευμένο σύστημα το οποίο θα μπορούσε να αποτρέψει τη λαθραία μεταφορά σχεδόν οποιουδήποτε αντικείμενου στο σώμα’, δήλωσε ο Howard Rubel, αναλυτής στην Jefferies & Co., ο οποίος αξιολογεί υψηλά τη μετοχή της εταιρίας».
Επιχειρώντας να προβλέψουμε το μέλλον των σκάνερ ολόκληρου του σώματος, μπορούμε να στραφούμε στο εγγύς παρελθόν, όπου είδαμε την απότομη άνοδο - και ακολούθως πτώση – του προηγούμενου «θαύματος» της τεχνολογίας με εικόνα. Στα χρόνια που ακολούθησαν την επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου, εγκαταστάθηκαν ντουζίνες συσκευών εντοπισμού εκρηκτικών (explosive trace portals – ETPs) σε αεροδρόμια των ΗΠΑ, με κόστος 160.000 δολάρια έκαστο. Αυτά τα «αεράτα» μηχανήματα – αφού φυσούσαν αέρα στους επιβάτες, δείγματα του οποίου στη συνέχεια αναλυόταν για να εντοπιστούν εκρηκτικές ουσίες – μάλλον αποδείχτηκαν άχρηστα. Το κανάλι CBS μάλιστα είχε κάνει ένα πείραμα, στέλνοντας έναν άνθρωπό του – αφού είχε ψεκαστεί με εκρηκτικές ουσίες – να περάσει από το ETP στο αεροδρόμιο του Ντένβερ. Το μηχάνημα δεν εντόπισε τίποτα. Επιπλέον, αυτές οι συσκευές συχνά χτυπούσαν λάθος συναγερμό ενώ πάθαιναν συχνά βλάβες, ανεβάζοντας στα ύψη το κόστος της συντήρησής τους. Μετά από 30 εκατ. δολάρια που καταναλώθηκαν για την προμήθεια συστημάτων ETP, η TSA ανακοίνωσε φέτος ότι αναστέλλεται η χρήση τους. Μόλις το 25% αυτών είχαν εφαρμοστεί στα αεροδρόμια των ΗΠΑ, ενώ πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι η TSA δεν προέβη σε επαρκείς ελέγχους προτού αγοράσει τα ETP.
Τι θα συμβεί αν και τα σκάνερ σώματος αποδειχτούν... φούσκα; Υπάρχει η επόμενη γενιά εξοπλισμού ασφαλείας: το Body Orifice Security Scanner η αλλιώς καρέκλα BOSS. Αυτή η εκδοχή, που φέρει ανησυχητικές ομοιότητες με την ηλεκτρική καρέκλα, χρησιμοποιείται σε φυλακές, κυρίως στη Μεγάλη Βρετανία, για τον εντοπισμό κινητών τηλεφώνων, λεπίδων και άλλων επικίνδυνων αντικειμένων που έχει καταπιεί ο κρατούμενος ή έχει κρύψει σε σωματικές κοιλότητές του. Μέχρι στιγμής, εντοπίζει μοναχά μέταλλο. Αλλά ποτέ δεν ξέρει κανείς...