Δεν δίνει μόνο η Ευρωπαϊκή Ενωση χρονικό περιθώριο στην Ελλάδα για να διορθώσει τα οικονομικά της. Δίνει και η Ρωσίαγια να αναθερμάνει ουσιαστικά η Ελλάδα τις σχέσεις της μαζί της. Η διαφορά είναι ότι η πρώτη δίνει περιθώρια λίγων εβδομάδων και διατυμπανίζει ανά την οικουμένη τα κακόφωνα τελεσίγραφά της, ενώ η Ρωσία δεν θορυβεί και δίνει στην Ελλάδα περιθώριο αρκετά μεγαλύτερο για να τιμήσει κάποιες συμβατικές υποχρεώσεις της και να αναπτύξει περισσότερο και σε ευρύτερους τομείς τις εμπορικο-οικονομικές σχέσεις της με τη Ρωσία.
Οι δυνατότητες μιας τέτοιας ανάπτυξης και ο ορίζοντας των στοιχείων που μπορεί να ενδιαφέρουν τις δύο χώρες είναι μεγάλος. Ο πρωθυπουργός Βλαντίμιρ Πούτιν αλλά και ο πρόεδρος Ντμίτρι Μεντβέντεβ διαβεβαίωσαν τον έλληνα πρωθυπουργό ότι η Ρωσία ξεπέρασε την κρίση- η οποία της στοίχισε, μεταξύ άλλων, και τη μείωση του ΑΕΠ ως και 9%- και ότι εντός δύο, το πολύ, ετών η οικονομία της θα αναπτύσσεται με ρυθμούς 4% και άνω, ανοίγοντας έναν «μεγάλο ορίζοντα για οικονομική συνεργασία με κάθε καλών προθέσεων ενδιαφερόμενο». Στη Μόσχα αναφέρουν σχετικώς ότι στην ιστοσελίδα του παγκοσμίως γνωστού ΡricewaterhouseCoopers έχει αναρτηθεί μια... «νεκρολογία της δυτικής ηγεμονίας» η επιρροή της οποίας θα είναι «στατιστικώς μηδαμινή», ενώ αντιθέτως σε 20 χρόνια θα κυριαρχεί οικονομικά όχι η ομάδα του G-7 αλλά η ομάδα του Ε-7, δηλαδή της Κίνας, της Ινδίας, της Βραζιλίας, της Ρωσίας, του Μεξικού, της Ινδονησίας και της Τουρκίας.
Στο επίκεντρο ο «ευρωπαϊκός αγωγός»
Υπάρχει ασφαλώς αυτό το ευρύ πεδίο συνεργασίας, αλλά αν υπάρχει ένας τομέας τον οποίο και οι δύο χώρες έχουν προτάξει ως πρώτιστου ενδιαφέροντος είναι ο ενεργειακός. Στην Ελλάδα απασχολούμαστε αποκλειστικά σχεδόν και δίνουμε υπερβολική σημασία στον αγωγό Μπουργκάς- Αλεξανδρούπολης υποσταθμίζοντας τον South Stream, τον ιδιαίτερης σημασίας αγωγό μεταφοράς φυσικού αερίου από τη Ρωσία στην Κεντρική Ευρώπη μέσω Τουρκίας, Ελλάδας, Δυτικών Βαλκανίων και Ιταλίας. Η Ρωσία δεν υποτιμά τον ελληνο-βουλγαρικό αγωγό και δηλώνει ότι θα τιμήσει τις υποχρεώσεις της, αλλά η προσοχή της στρέφεται στον «ευρωπαϊκό αγωγό» και ο ίδιος ο κ. Πούτιν προέτρεψε δημόσια την Ελλάδα να συνεργαστεί για την κατασκευή και λειτουργία του. Ρωσικές πηγές λέγουν ότι υπάρχουν τουλάχιστον σαράντα «τομείς εργασίας» στους οποίους είναι δυνατόν να απασχοληθούν ελληνικές επιχειρήσεις- από λογιστικές μονάδες ως βιομηχανίες κατασκευής σωλήνων, ηλεκτρικών μετασχηματιστών κτλ. Αποφασίστηκε η σύσταση μιας ρωσο-ελληνικής επιχειρησιακής ομάδας η οποία θα μελετήσει το θέμα και θα κάνει πρακτικές υποδείξεις, πρέπει όμως εδώ να σημειωθεί ότι η ρωσική πλευρά, έχοντας την πικρή πείρα των ανεκτέλεστων ελληνικών υποσχέσεων, δεν προσδοκά πολλά από την ελληνική συμβολή.
Το θέμα του αγωγού ΜπουργκάςΑλεξανδρούπολης έχει ενοχλήσει τη Μόσχα, προσωπικά και τον ίδιο τον ρώσο πρωθυπουργό. Αυτή τη στιγμή το πρόβλημα είναι η Βουλγαρία. Ο συντηρητικός και θαυμαστής του αμερικανισμού (νέος) πρωθυπουργός της κ. Μπορίσοφ ανακαλύπτει συνεχώς προσχήματα για να μην προχωρήσει η βουλγαρική συμμετοχή στο έργο, καταδικάζοντας έτσι όλο το έργο, αφού τόσο η Ελλάδα όσο και η Ρωσία έχουν εκπληρώσει όλες τις προκαταρκτικές μελέτες και υποχρεώσεις τους, σύμφωνα με την ΕΕ. Στη Μόσχα έχουν λόγους να πιστεύουν ότι αυτό γίνεται είτε κατόπιν εισηγήσεων από τρίτες χώρες οι οποίες επιδιώκουν σε κάθε ευκαιρία να υπονομεύουν κάθε ρωσική ενέργεια και σχέδιο είτε γίνεται επειδή ο κ. Μπορίσοφ πιστεύει ότι εμποδίζοντας την κατασκευή του αγωγού θα μπορέσει να εξασφαλίσει κάποια πρόσθετα ευεργετήματα από την Αθήνα και τη Μόσχα ή οικονομικά εύσημα από την Ουάσιγκτον. Οι κκ. Παπανδρέου και Πούτιν αποφάσισαν στη Μόσχα να συνεργαστούν στις προσπάθειες να συμμορφωθεί η Σόφια με όσα αρχικώς υποσχέθηκε και υπέγραψε.
Ζήτημα προέκυψε και με τη «συγκεχυμένη εικόνα που έδινε η Ελλάδα το τελευταίο διάστημα» στο ζήτημα του αγωγού. Μάλιστα αυτή η εικόνα και κάποια αψυχολόγητα «ανεύθυνα μηνύματα» που ελάμβανε η Μόσχα από ελληνικές πηγές προκάλεσαν την επιφυλακτικότητα του Κρεμλίνου στο ζήτημα του αγωγού και, ακόμη χειρότερα, υπονόμευσαν τις θερμές διμερείς σχέσεις και οδήγησαν στην ψυχρότητα που δείχνει από καιρό στην Αθήνα. Ενημερωμένες πηγές στη Μόσχα βεβαιώνουν ότι προσωπικά ο κ. Πούτιν «έδειξε έκπληξη και ενοχλήθηκε» από μια δήλωση του κ. Παπανδρέου, πριν από τις εκλογές του Οκτωβρίου, την οποία στη Ρωσία ερμήνευσαν ως πρόθεση της κυβέρνησης του ΠαΣοΚ όταν έλθει στην εξουσία «να επανεξετάσει και να αναθεωρήσει» τη σχετική συμφωνία που είχε υπογράψει η κυβέρνηση Καραμανλή. Μετά τις εκλογές, τον Νοέμβριο, η δήλωση του αναπληρωτή υπουργού κ. Δρούτσα- η οποία δρομολογήθηκε καταλλήλως- ότι (αντιθέτως) η νέα κυβέρνηση θα υποστηρίξει τα ενεργειακά σχέδια τα οποία είχε υιοθετήσει η προηγούμενη κυβέρνηση δεν καθησύχασαν τη Μόσχα. Η δήλωση, παρατηρούσαν ρώσοι διπλωμάτες και κυβερνητικά πρόσωπα, δεν έγινε από τον πρωθυπουργό- ο οποίος ήταν εκείνος που είχε εκφράσει επιφυλάξεις, προεκλογικά, για τον αγωγό. Αφηναν να εννοηθεί ότι εκτιμούσαν βεβαίως τη δήλωση του αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών αλλά δεν τους ήταν αρκετή.
Τεστ για την ελληνική φερεγγυότητα
Η Αθήνα αντιλήφθηκε κάποια στιγμή ότι το πρόβλημα ήταν η διατύπωση του ελληνικού ενδιαφέροντος από την «ύψιστη κυβερνητική αρχή». Εγιναν κάποιες διπλωματικές διαβουλεύσεις και, τελικά, το Κρεμλίνο αποφάσισε να καλέσει τον κ. Παπανδρέου στη Μόσχα και να ακούσει από «εκείνον τον ίδιο» τις θέσεις του για τον αγωγό. Ετσι, εστάλη πρόσκληση του κ. Πούτιν προς τον έλληνα πρωθυπουργό και πραγματοποιήθηκε η συνάντηση της περασμένης Τρίτης. Ελληνικές πηγές βεβαιώνουν ότι ο κ. Παπανδρέου διαδήλωσε με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο την πρόθεση της κυβέρνησής του να υλοποιηθεί στο ακέραιον το πρόγραμμα για τον αγωγό και το υπογράμμισε στη συνέντευξη Τύπου που έδωσε μαζί με τον κ. Πούτιν. Η πραγματοποίηση αυτής της δέσμευσης, και μάλιστα σε ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, ίσως είναι το «τεστ» της ελληνικής φερεγγυότητας που, ατύπως φυσικά, έθεσαν οι Ρώσοι. Πάντως το γεγονός ότι στις δημόσιες δηλώσεις του ο κ. Πούτιν δεν μίλησε για τον αγωγό ΜπουργκάςΑλεξανδρούπολης ούτε καν ξεστόμισε τη λέξη, ενώ αναφέρθηκε λεπτομερώς στο πρόγραμμα South Stream, προβλημάτισε και εξακολουθεί να προβληματίζει τους έλληνες αρμόδιους.
Υπάρχουν όμως και άλλα στοιχεία που δημιουργούν μια εικόνα που, στην καλύτερη περίπτωση, θα λεγόταν μείωση του ρωσικού ενδιαφέροντος για την Ελλάδα. Μια εικόνα την οποία ο κ. Παπανδρέου προσπάθησε- και ως ένα σημείο πέτυχε- να βελτιώσει στις συνομιλίες του με την πολιτειακή και πολιτική ηγεσία της Ρωσίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου