Την εβδομάδα που πέρασε ανέκυψε το θέμα των στρατιωτικών νοσοκομείων στη Β Ελλάδα. Ισως ήταν μια ακόμη δράση του «σκουλικιού» στο οποίο αναφέρθηκα παραπάνω. Διατυπώθηκαν απόψεις υπέρ και κατά της πρότασης. Βγήκαν απωθημένα στην επιφάνεια του τύπου «και που λειτουργούσαν τι προσέφεραν;», «οι στρατιωτικοί ιατροί επιζητούν Αθήνα και Θεσσαλονίκη για να τα κονομήσουν», «τώρα λόγω φόρτου εργασίας στα πολιτικά νοσοκομεία θα σου λένε έλα το απόγευμα στο ιατρείο», «ο πεθερός του Πάγκαλου νοσηλεύετε σε VIP σουίτα στο 251ΓΝΑ και ο Υποπτέραρχος σε τρίκλινο», «ο τραυματισμένος αλεξιπτωτιστής πρέπει να φέρει 3 προσφορές για την αποκατάσταση του προβλήματος του μετά τον τραυματισμό του σε άλμα» και ένα σωρό άλλα. Ολοι εσείς που βάλατε με ομαδικά πυρά κατά των στρατιωτικών ιατρών ξεχνάτε το δικό σας βλέμα αγωνίας όταν είχατε εσείς ή κάποιο μέλος της οικογένειας σας κάποιο ιατρικό πρόβλημα καθώς απευθυνόσαστε ταπεινά στον θεράποντα: «Γιατρέ μου...». Βγήκαν επίσης στην επιφάνεια ερωτήματα σχετικά με την αναγκαιότητα του πειραματισμού, την επιλογή συγκεκριμένων νοσοκομείων σε ευαίσθητη στρατηγικά περιοχή, την τύχη των εγκαταστάσεων των εν λόγω νοσοκομείων, τις συνενώσεις στρατιωτικών νοσοκομείων, το άνοιγμα των στρατιωτικών νοσοκομείων στους συμπολίτες και άλλα τόσα.
Οπως πάντα η αλήθεια είναι κάπου στη μέση. Λόγω της ευαισθησίας του θέματος δεν μπορώ να αναφερθώ σε λεπτομέρειες αλλά εκείνο που πασιφανώς προβάλλει είναι το γεγονός ότι και στην περίπτωση αυτή τα πάντα έγιναν στο πόδι. Εάν ο σχεδιασμός και η μελέτη (?) που προηγήθηκε αρχίζουν και τελειώνουν στα όσα ανακοίνωσε το ΥΠΕΘΑ με αφορμή την αναταραχή που προκλήθηκε στις ΕΔ και στις τοπικές κοινωνίες, τότε πραγματικά λυπάμαι.
Λυπάμαι κυρίως για τους στρατιωτικούς ιατρούς που προίστανται του Υγκού των ΕΔ. Πάντα πίστευα ότι οι Δντές Υγκού και οι Δντές των νοσοκομείων ήταν οι πιο ισχυροί μεταξύ των ομοιοβάθμων τους – ίσως γιατί έχοντας το αποκούμπι του ιατρείου τους θα έπρεπε να έχουν πάντα τις επωμίδες τους πάνω στο τραπέζι μη αποδεχόμενοι οτιδήποτε θα έβλαπτε την Υγκή περίθαλψη των στελεχών των ΕΔ και την πρόοδο των συναδέλφων τους. Ομως φαίνεται και αυτοί έχουν ενταχθεί στο νέο κύμα των διοικούντων ενστόλων που προσβλέπει στο καλύτερο αύριο όχι όντας Δντές Υγκού ή Νοσομομείου αλλά ως απόστρατοι Δκτές Νοσοκομείων ή κάποιας άλλης προσοδοφόρου απασχόλησης ή πολιτικού αξιώματος συνδεδεμένοι με το άρμα της εκάστοτε εξουσίας. Και η υστεροφημία τους? Θα μου πείτε τι είναι αυτό? Θυμάστε κάτι σαν το «Ωωω τον αγαπητό κύριο τάδε!!!» ή «αυτός είναι ο γιατρός που έκανε τούτο και κείνο – για τους νεότερους που δεν γνωρίζουν πρόσωπα και πράγματα». Ομως τι σημασία έχει που θα λένε «κοίτε ρε τον μαλάκα που είχε το θράσος να εμφανιστεί στην περιοχή μας», όταν αυτοί θα έχουν κάνει τη δουλειά τους και θα συνεχίζουν τη ζωούλα τους μακριά από το σκοτεινό παρελθόν τους. Παραδείγματα? Πολλά! Δντές νοσοκομείων και μετέπειτα Υγκού που δεν ήξεραν μια ξένη γλώσσα και δεν τους ήξερε η μάνα τους ή δεν είχαν ιατρική ειδικότητα στη συνέχεια έγιναν Δντές Υγκού! Είχαν όμως «μπάρμπα στο κόμμα!» Λένε ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται και είναι αλήθεια. Λένε όμως και ότι η γνώση της ιστορίας αποτρέπει λάθη στο σήμερα. Αραγε είμαστε καταδικασμένοι όταν δεν έχουμε γνώση της ιστορίας και όταν επαναλμβάνουμε τα λάθη της?
Και πάμε στο προκείμενο: Η παρούσα κατάσταση είναι ότι οι ΕΔ διαθέτουν ορισμένα στρατιωτικά νοσοκομεία στις μεγάλες πόλεις και στα νησιά του Αιγαίου. Η παρούσα κατάσταση είναι ότι όλα τα σοβαρά περιστατικά καταλήγουν τελικά στα μεγάλα νοσοκομεία της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. Τρίτη παραδοχή είναι το γεγονός ότι η αναδιοργάνωση των ΕΔ έχει καταντήσει ένα «καλαμπούρι» που παρασύρει μαζί και την αναδιοργάνωση του Υγκού των ΕΔ.
Με βάση τις παραπάνω παραδοχές και την περιρέουσα νοοτροπία αποτελεί λογική συνέπεια/συνέχεια η παρούσα κίνηση του ΥΠΕΘΑ με τη σύμφωνη γνώμη της υψηλόβαθμης στρατιωτικής ιατρικής. Τι θα μπορούσε να γίνει; Κατ΄ αρχήν, να υπάρξει ένα όραμα. ΝΑΙ, όραμα σε καιρούς χαλεπούς, δύσκολους, σηπτικούς. Ενα όραμα που θα παρασύρει όλους τους Υγκούς προς μια κατεύθυνση, προς το αύριο. Το όραμα προύποθέτει φαντασία και υπάρχουν στελέχη που τη διαθέτουν. Το όραμα δεν προϋποθέτει οικονομική επιβάρυνση τουλάχιστο σε ένα μεγάλο μέρος του. Το όραμα είναι να διορθωθούν τα κακώς κείμενα και να δημιουργηθεί ένα περιβάλλον εργασίας που θα κρατάει τα στελέχη στον χώρο των ΕΔ. Το όραμα θα καταπολεμήσει την ανία της καθημερινότητας προσθέτοντας προκλήσεις και ανοικτά παράθυρα στο μέλλον. Και όλα αυτά εντός των ΕΔ. Δεν θα γράψω αυτά που έχω στο μυαλό μου γιατί θα φαντάξουν εξωπραγματικά αν και τα έχω δει σε εφαρμογή σε νοσοκομεία του κόσμου όπου οι άνθρωποι έχουν λύσει τα καθημερινά που μας ταλανίζουν και απορροφούν κάθε ικμάδα του προσωπικού βυθίζοντας το στο τέλμα της επαναληψημότητας και της ανίας (για το τελευταίο: είναι γνωστό ότι τα εύστροφα άτομα κουράζονται πολύ γρήγορα σε ένα μίζερο σκοτεινό από πλευράς νεωτερισμών περιβάλλον). Θα γράψω κάποιες σύντομες προτάσεις που ίσως οδηγήσουν προς την σωστή κατεύθυνση αναγνωρίζοντας εξ αρχής την εξαιρετική σημαντικότητα μιας σύγχρονης εμπεριστατομένης μελέτης με συμμετοχή όλων των Υγκών (ε.ε. και ε.α.). Ιδιαίτερα οι τελευταίοι γνωρίζουν πολύ καλύτερα τους λόγους αλλά πάντα για τα προβλήματα οι ηγεσίες ρωτούν αυτούς που έμειναν για τα προβλήματα αυτών που έφυγαν και ποτέ εκείνους που έφυγαν για κάποιους λόγους.
Τα στρατιωτικά νοσοκομεία Αθηνών και Θεσσαλονίκης πρέπει να στελεχωθούν ΠΛΗΡΩΣ. Δεν είναι δυνατόν η στελέχωση να ήταν πολύ καλύτερη στη δεκαετία του 1980 και τριάντα χρόνια μετά η κατάσταση να είναι η σημερινή. Οταν θα είναι πλήρως στελεχωμένα και εξοπλισμένα τότε μπορεί να ανοίξουν τις πύλες τους (ως γνωστόν τα νοσοκομεία είναι στρατόπεδα) σε επιλεγμένα περιστατικά καθώς είναι κέντρα τριτοβάθμιας περίθαλψης και όχι εξωτερικά ιατρεία ή εργαστήρια στα οποία μπορεί να προσέλθει κανείς για check up ή για ένα συνάχι. Η διασπορά των ειδικών σε ΤΥΓ ή μικρότερα νοσοκομεία δεν εξυπηρετεί σε τίποτα παρά μόνον τους ιδίους τους ενδιαφερόμενους. Σε κάθε άλλη περίπτωση πρόκειται για απλή πολιτική εκμετάλλευση κενού ως συνήθως περιεχομένου. Οταν τα νοσοκομεία θα είναι πλήρη, τότε μπορούν να γίνουν ορισμένες παρεμβάσεις που θα λύσουν χρόνια λειτουργικά προβλήματα (όπως για παράδειγμα το αίσχος των Εξωτερικών Ιατρείων του 401ΓΣΝΑ).
Τα στρατιωτικά νοσοκομεία/ΤΥΓ των νήσων δεν έχουν λόγο ύπαρξης με τα σημερινά δεδομένα. Η Υγκή περίθαλψη μπορεί να ανατεθεί με σύμβαση στα πολιτικά νοσοκομεία τα οποία όμως θα πρέπει να στελεχωθούν πλήρως και να ξεφύγουν από τη σημερινή επίσης προβληματική κατάσταση (στελέχωσης και μέσων). Οι Μονάδες μπορούν να στελεχωθούν από οπλίτες-ιατρούς (αλήθεια που έχουν εξαφανιστεί οι οπλίτες-ιατροί? Μήπως έχουν πάψει να υπηρετούν?) και Υπιάτρους που θα έχουν την κατάλληλη βασική εκπαίδευση στη ΣΕΥ (η οποία όμως θα πρέπει να κάνει τη δουλειά της αντί να είναι μια ακόμη θέση Ταξχου). Το ΣΤΕΠ επαρκεί για την αρχική διαλογή και τη νοσηλεία ελαφρών περιστατικών σε συνεργασία με τα τοπικά νοσοκομεία. Ακόμη και οι ετήσιες εργαστηριακές εξετάσεις μπορούν να γίνονται στις μονάδες – ο σύγχρονος αυτοματοποιημένος εξοπλισμός παρέχει πολυεπίπεδες δυνατότητες με άριστη σχέλη κόστους/ωφέλειας. Το στρατιωτικό σκέλος (υλικά) μπορεί να καλύψουν Δχστές Υγκού με κατάλληλη εκπαίδευση και εξειδίκευση. Μερικές καλά σχεδιασμένες και προγραμματισμένες ασκήσεις ετησίως αρκούν για τη συντήρηση του υλικού και την εξοικίωση του προσωπικού με τα σχέδια και τους χώρους των επιχειρήσεων. Κάθε νησί θα έχει τη δική τους ΕΑ για διαδικαστικά θέματα (αναρρωτικές άδειες, σωματική ικανότητα κλπ) σε πλήρη διασύνδεση με τις κεντρικές ΕΑ των κλάδων.
Οσον αφορά το θέμα των μικρότερων στρατιωτικών νοσοκομείων στην ηπειρωτική χώρα δεν θα ήμουν αντίθετος στην υιοθέτηση της λύσης που ανάφερα παραπάνω σε συνδυασμό με τη δημιουργία σύγχρονων κινητών στρατιωτικών νοσοκομείων με τις προδιαγραφές του σήμερα και την εμπειρία των αποστολών στο εξωτερικό (Αφγανιστάν). Αλλά για να γίνει κάτι τέτοιο θα πρέπει το Υγκό να γνωρίζει ποιές μονάδες ακριβώς υποστηρίζει προκειμένου να σχεδιάσει αναλόγως.
Συγκεντρωτικά, θεωρώ ότι όπως όντως χρειαζόμαστε μικρό, ευέλικτο, επαγγελματικό στρατό με ασύμμετρο σχεδιασμό έτσι χρειαζόμαστε συγκεντρωτικές, ευέλικτες και αποτελεσματικές Υγκές υπηρεσίες. Στη σκέψη αυτή θα έβλεπα θετικά την ενοποίηση των Υγκών Υπηρεσιών των τριών Κλάδων (ποτέ δεν μπόρεσα να κατανοήσω το «ναι, αλλά αντιδρούν οι αεροπόροι και οι ναυταίοι!» Δηλαδή θα αλυσοδεθούν στα κάγκελα των νοσοκομείων τους?), σε έναν κεντρικό άξονα αλλά και τη διατήρηση των ιδιαιτεροτήτων κάθε όπλου/κλάδου. Η ορθολογιστική χρησιμοποίηση των ανθρώπων και των μέσων του Υγκού και η φαντασία στη σχεδίαση μπορεί να βγάλουν το Υγκό από την παρούσα κατάσταση και να υλοποιήσουν το όραμα εκείνων που μάχονται καθημερινά με τον ανθρώπινο πόνο – συνηθέστατα με αξιοθαύμαστη επιτυχία. Ομως όχι έτσι, όχι όπως σήμερα, όχι με σκέψεις και πράξεις του ποδαριού, όχι με ανυπόκριτο αυταρχισμό. Κάνουν κακό στην Πατρίδα, δεν το καταλαβαίνουν?
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου