21 Δεκεμβρίου 1828: Ίδρυση ΣΣΕ

  Η ιδέα του στρατιωτικού επαγγελματισμού ήρθε με την εμφάνιση της επιστημονικής στρατιωτικής θεωρίας. Στις αρχές του 19ου αιώνα, αυτή η άποψη έγινε βάση για συστηματική στρατιωτική εκπαίδευση, στοιχείο απαραίτητο για τα στελέχη του στρατού της εποχής. Όπως τα περισσότερα νέα επαγγέλματα, έτσι και ο στρατιωτικός επαγγελματισμός ήταν το αποτέλεσμα των ιδεών του διαφωτισμού και της βιομηχανικής επανάστασης, με επακόλουθο την εμφάνιση στρατιωτικών Σχολών, στις αρχές του 19ου αιώνα.
     Στην Ελλάδα ο διαφωτισμός αποτελεί, κατά κάποιο τρόπο, κλάδο του μεγάλου κορμού του ευρωπαϊκού διαφωτισμού και αναπτύσσεται από τα μέσα του 18ου αιώνα για να διακοπεί με την Επανάσταση. Στο πλαίσιο αυτό εκπονήθηκε το πρώτο σχέδιο οργανισμού της παιδείας της ελεύθερης Ελλάδας, το οποίο προέβλεπε ως μια από τις τριτοβάθμιες Ακαδημίες και αυτή των Στρατιωτικών. Το σχέδιο αυτό δεν εφαρμόστηκε ποτέ.
     Το 1824, ο συνταγματάρχης Charles Fabvier (Κάρολος Φαβιέρος) (1782-1855) συμφώνησε με την ελληνική κυβέρνηση να του δοθούν 3 ή 4 χιλιάδες στρέμματα στα απελευθερωμένα εδάφη. Σε αντάλλαγμα θα αναλάμβανε ορισμένες υποχρεώσεις, μια από τις οποίες ήταν και η ίδρυση Στρατιωτικής Ακαδημίας.
     Ο Καποδίστριας, έχοντας αποφασίσει να διατηρήσει το Τακτικό Σώμα, αναγνωρίζοντας την ανάγκη πλαισίωσής του με ικανά στελέχη, μακριά από τις τοπικές και προσωπικές αντιζηλίες, έχοντας πιθανόν υπόψη του, τόσο το σχέδιο οργανισμού της παιδείας, όσο και τη συμφωνία κυβέρνησης - Fabvier, προχώρησε, την 1η Ιουλίου 1828, στη σύσταση της Στρατιωτικής Σχολής.
     Την οργάνωση της Σχολής την ανέθεσε στον συνταγματάρχη Heideck, γεγονός που πιθανόν να οφείλεται στο ότι ο Καποδίστριας δεν ήθελε μεγάλη ανάμειξη των Γάλλων στα ζητήματα του στρατού. Ο Κυβερνήτης έδωσε στους μαθητές της νεοσύστατης Σχολής το όνομα Ευέλπιδες.
     Στις 28 Αυγούστου 1828, αποβιβάστηκε στη Μεθώνη το γαλλικό εκστρατευτικό σώμα υπό τον Maison και, σχεδόν ταυτόχρονα, διατυπώθηκε πρόταση στον Καποδίστρια για την οργάνωση του τακτικού στρατού από Γάλλους στρατιωτικούς. Παράλληλα, θα αναλάμβαναν την υποχρέωση να καλύπτουν τις δαπάνες συντήρησης του Τακτικού στρατού, με την καταβολή μηνιαίων χρηματικών βοηθημάτων. Ο Κυβερνήτης δεν ήθελε την παράδοση του στρατού στους Γάλλους και διπλωματικά απέκρουσε την πρόταση. Ζήτησε από τον Maison την απόσπαση μερικών εκατοντάδων εθελοντών Φιλελλήνων, οι οποίοι θα εκπαίδευαν και θα ενίσχυαν τις ελληνικές δυνάμεις. Η γαλλική Κυβέρνηση ανέθεσε στον συνταγματάρχη Fabvier να πείσει τον Κυβερνήτη να αναλάβει o ίδιος την ηγεσία και οργάνωση του Τακτικού Σώματος και, παράλληλα , να προωθήσει την γαλλική πολιτική.Τον Δεκέμβριο του 1828 έφθασε ο Fabvier στον Κυβερνήτη και του επέδωσε επιστολή του Στρατάρχη Maison. Η αποστολή του Fabvier διέψευσε τις γαλλικές προσδοκίες. Ο Καποδίστριας για να τον αποφύγει ζήτησε από τον Γάλλο συνταγματάρχη να του δείξει τα σχέδια οργάνωσης, τα οποία δεν υπήρχαν. Ύστερα από αυτό, φρόντισε να συντάξει και δημοσιεύσει πάρα πολύ σύντομα τον οργανισμό του Τακτικού Σώματος (21 Δεκεμβρίου 1828), του οποίου το τέταρτο μέρος αναφερόταν στο «Λόχο τῶν Εὐελπίδων». Το υποτυπώδες πλαίσιο (ψήφισμα) ήταν ατελέστατο και με μεγάλη πιθανότητα θα οδηγούσε σε αποτυχία. Το τέταρτο μέρος του ψηφίσματος αναφερόταν στα «Περί τῶν Εὐελπίδων». Αποτελείτο από 14 άρθρα και έδινε μια πολύ ασαφή εικόνα του τρόπου λειτουργίας του «Λόχου τῶν Εὐελπίδων», όπως ονομάσθηκε.
     Το ψήφισμα προσδιόριζε τον τρόπο εξόδου και την ονομασία των Ευελπίδων σε αξιωματικούς. Προέβλεπε ορισμένοι από τους μαθητές, με κριτήρια την ημερομηνία εισόδου, την καλή διαγωγή και την πρόοδο στα μαθήματα, να παίρνουν τον βαθμό του υπαξιωματικού Ευέλπιδος. Αυτοί, μετά από κάποια εκπαίδευση, θα περνούσαν στο Τακτικό Σώμα, εξερχόμενοι ως αξιωματικοί και θα κάλυπταν ένα μέρος των κενών θέσεων ως στελέχη.
     Από την οργάνωση της εκπαίδευσης και από την διαδικασία εξόδου φαίνεται ότι δεν ήταν ξεκαθαρισμένα ζητήματα, όπως η διάρκεια των σπουδών, τα τυπικά προσόντα των υποψηφίων Ευελπίδων και τα παρεχόμενα μαθήματα. Η διεύθυνση της Σχολής ανατέθηκε στον Ιταλό υπολοχαγό Ρωμύλο Santelli. Η πρώτη αυτή απόπειρα λειτουργίας της Σχολής υπήρξε μάλλον ανεπιτυχής.

Η ΣΣΕ συνοπτικά

  Η Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων (Σ.Σ.Ε.) υπήρξε προσωπικό όραμα του πρώτου Κυβερνήτη της Ελλάδος Ιωάννη Καποδίστρια, ο οποίος είναι και ο ιδρυτής της Σχολής. Τον Ιούνιο του 1828 ανακοίνωσε τη σύσταση της Σχολής και μάλιστα ο ίδιος ονόμασε τους πέντε (5) πρώτους μαθητές «Ευέλπιδες».
  Η μακρόχρονη Ιστορία της Σχολής είναι συνυφασμένη με αυτήν του Ελληνικού Έθνους των νεότερων χρόνων μιας και αποτελεί το φυτώριο από το οποίο ξεπηδούν προσωπικότητες, οι οποίες διαδραμάτισαν σημαίνοντα ρόλο στα πεπραγμένα της Πατρίδος μας.
  Η Σχολή σε όλους τους αγώνες του Έθνους δηλώνει παρούσα συμμετέχοντας ενεργά, αφού αποτελεί τη δεξαμενή των στελεχών τα οποία αγωνίζονται και θυσιάζονται για τα «Ιερά και τα Ιδανικά της Φυλής».
  Η Πολιτεία αναγνωρίζοντας το τεράστιο έργο συνεισφοράς της Σχολής στην υπηρεσία του Έθνους το 1926 της απονέμει Πολεμική Σημαία και στη συνέχεια παρασημοφορεί αυτή με το Μετάλλιο Στρατιωτικής Αξίας Α΄ Τάξεως το 1931, τον Πολεμικό Σταυρό Α΄ Τάξεως το 1943, τον Ταξιάρχη του Αριστείου Ανδρείας το 1946 και τέλος τον Ανώτερο Ταξιάρχη του Τάγματος του Σωτήρα το 1978.
  Η κύρια αποστολή της Σχολής είναι να παρέχει στρατιωτικούς επιστήμονες και ηγέτες στο Στρατό Ξηράς, μέσω της στρατιωτικής ζωής και της πολύπλευρης στρατιωτικής και ακαδημαϊκής εκπαίδευσης.
  Η είσοδος στη Σχολή επιτυγχάνεται με υψηλή βαθμολογία στις εισιτήριες πανελλήνιες εξετάσεις και η φοίτηση διαρκεί τέσσερα χρόνια. Κάθε έτος χωρίζεται σε δύο εξάμηνα. Το χειμερινό εξάμηνο ξεκινά τον Σεπτέμβριο και ολοκληρώνεται τον Φεβρουάριο, ενώ το εαρινό ξεκινά τον Μάρτιο και τελειώνει τον Αύγουστο. Κάθε εξάμηνο περιλαμβάνει Ακαδημαϊκή και Στρατιωτική εκπαίδευση, τόσο θεωρητική όσο και πρακτική.
  Κάθε Ακαδημαϊκό έτος αποτελείται από τριάντα εννέα (39) εβδομάδες, από τις οποίες οι είκοσι έξι (26) είναι Ακαδημαϊκής φύσεως και οι δεκατρείς (13) είναι καθαρά Στρατιωτικής. Από αυτές, τέσσερις (4) εβδομάδες χρησιμοποιούνται για τις εξετάσεις Α΄ και Β΄ εξαμήνου ενώ οκτώ (8) εβδομάδες οι Ευέλπιδες απουσιάζουν σε άδειες.
  Η Σχολή προσφέρει ευρεία Ακαδημαϊκή μόρφωση, η οποία συμπληρώνει αλλά και διευρύνει την Στρατιωτική εκπαίδευση. Το πρόγραμμα της Ακαδημαϊκής εκπαίδευσης περιλαμβάνει αντικείμενα από ένα ευρύ φάσμα των επιστημών, από Ανθρωπιστικές και Κοινωνικές Επιστήμες μέχρι Εφαρμοσμένες Επιστήμες, από Χημεία σε Ιστορία και από Ψυχολογία σε Μηχανική.
  Η Στρατιωτική εκπαίδευση ξεκινά από το πρώτο έτος, οπότε ο Εύελπις υφίσταται Βασική Στρατιωτική Εκπαίδευση και εκπαιδεύεται στην ατομική τακτική. Συνεχίζει τα επόμενα χρόνια και γίνεται άριστος γνώστης στη διοίκηση ομάδος και διμοιρίας και μαθαίνει τα στοιχεία οργάνωσης και λειτουργίας του Λόχου Πεζικού. Η Στρατιωτική εκπαίδευση λαμβάνει χώρα είτε στην περιοχή της Βάρης είτε σε άλλους χώρους ανά την Ελλάδα (Λιτόχωρο Πιερίας, Παρνασσός, κ.λ.π.).
  Σημαντικό ρόλο στην εκπαίδευση του Εύελπι παίζει η φυσική αγωγή, με σκοπό αφ’ενός την προσωπική ενδυνάμωσή του ώστε να ανταπεξέρχεται στις κακουχίες και στον απαιτητικό τρόπο ζωής του στρατιωτικού και αφ’ετέρου τη δυνατότητα λειτουργίας του ως εκπαιδευτού, ο οποίος θα εκπονεί και εκτελεί ένα κατάλληλο, ασφαλές και αποτελεσματικό πρόγραμμα σωματικής αγωγής για τους υφισταμένους του.

Αποστολή:

1. Να παράγει και να μεταδίδει τη γνώση στους σπουδαστές της με την έρευνα και διδασκαλία της στρατιωτικής επιστήμης και τεχνολογίας, καθώς και των συναφών θεωρητικών, θετικών και εφαρμοσμένων επιστημών.

2. Να αναπτύξει τις στρατιωτικές αρετές και τη στρατιωτική αγωγή ώστε να διαμορφώσει αξκούς των Ενόπλων Δυνάμεων με στρατιωτική συνείδηση, μόρφωση ανωτάτου επιπέδου, καθώς και κοινωνική, πολιτιστική και πολιτική παιδεία και αγωγή, παρέχοντας τους τα εφόδια για να καταστούν ικανοί ηγήτορες με άρτια επαγγελματική και επιστημονική κατάρτιση.

3. Να διοργανώνει από κοινού με τα Πανεπιστήμια, Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών και να διεξάγει επιστημονική έρευνα σε τομείς ενδιαφέροντος των Ενόπλων Δυνάμεων (Ε.Δ).

Διάπλαση Ηγήτορα

Ο αντικειμενικός σκοπός της Σχολής είναι η διάπλαση και η παροχή αξιωματικών ηγητόρων στο Στρατό Ξηράς. Ο σύγχρονος αξιωματικός ηγήτορας για να φέρει σε πέρας την αποστολή του θα πρέπει να έχει ταυτόχρονα τις παρακάτω ιδιότητες:

  Στρατιώτης, δηλαδή άνθρωπος με φυσική και ψυχική ρώμη, άριστος γνώστης της Στρατιωτικής Τέχνης και Επιστήμης.

  Επιστήμονας, τόσο στα στρατιωτικά θέματα όσο και σε τομείς διαφόρων επιστημονικών πεδίων, που είναι χρήσιμα στη γενικότερη αποστολή του.

  Αλλά πάνω από όλα Ηγέτης, άνθρωπος με ιδιαίτερη προσωπικότητα και χαρακτήρα, ικανός να οδηγήσει τον εαυτό του και τους άντρες του σε νικηφόρα μάχη.

  Οι δύο πρώτες ιδιότητες, του Στρατιώτη και του Επιστήμονα καλλιεργούνται στη Σχολή με τη στρατιωτική και την ακαδημαϊκή εκπαίδευση.

  Η ιδιότητα του Ηγέτη καλλιεργείται με τη στρατιωτική διαπαιδαγώγηση η οποία αποτελεί το σημαντικότερο και δυσκολότερο κομμάτι της εκπαίδευσης γιατί απευθύνεται στην ψυχή, στο χαρακτήρα, στο ηθικό των ευελπίδων, σε αντίθεση με την ακαδημαϊκή και στρατιωτική εκπαίδευση που απευθύνονται στο μυαλό και στο σώμα.

Κώδικας Τιμής

Ο Κώδικας Τιμής Ευελπίδων υπάρχει εδώ και πολλές γενιές αξιωματικών, μεταφέρεται από γενιά σε γενιά ευελπίδων και περιλαμβάνει συγκεκριμένες επιταγές. Δεν εξαντλεί όλα όσα πρέπει να κάνει ή να έχει στο μυαλό του ο εύελπις, αλλά θέτει το ελάχιστο όριο, κάτω από το οποίο εάν κάποιος υπολείπεται δεν είναι δυνατόν να ονομάζεται εύελπις.

  Ο εύελπις λοιπόν δεν κλέβει, δεν ψεύδεται, δεν εξαπατά, δεν συκοφαντεί, δεν κολακεύει. Τέλος, δεν ανέχεται στο περιβάλλον του ανθρώπους που κάνουν ένα από τα παραπάνω.

  Η πιστή τήρηση του κώδικα δημιουργεί συνθήκες αμοιβαίας εμπιστοσύνης και η αμοιβαία εμπιστοσύνη είναι σημαντικό στοιχείο για την ύπαρξη της ομάδας, όπως και η ομάδα είναι σημαντικό στοιχείο για την ύπαρξη της Μονάδας, που αποτελεί τη βάση του Στρατού.

Στρατιωτικές Αρετές

Ο στρατιωτικός για να φθάσει στην εκπλήρωση του μεγάλου προορισμού της υπερασπίσεως της Πατρίδας, πρέπει να είναι προικισμένος με τις αρετές της φιλοπατρίας, της ανδρείας, της καρτερίας, του στρατιωτικού πνεύματος και της πειθαρχίας.

  Οι αρετές αυτές, που αποτελούν τις κύριες ηθικές δυνάμεις του Στρατού, προϋποθέτουν ανάλογη διαπαιδαγώγηση στους κόλπους της οικογένειας, του σχολείου και της κοινωνίας, αλλά σφυρηλατούνται και σταθεροποιούνται κυρίως με τη στρατιωτική αγωγή.

  Η πειθαρχία είναι η βασική στρατιωτική αρετή και η πρωταρχική δύναμη, που διατηρεί σε συνοχή το Στρατό. Όλες οι άλλες στρατιωτικές αρετές γίνονται ανωφελείς και άκαρπες χωρίς την υποταγή των ατομικών θελήσεων και δραστηριοτήτων στις εντολές και οδηγίες, τις οποίες μια θέληση που ευρίσκεται πιο πάνω από τα άτομα, καθορίζει σαν υποχρεωτικούς κανόνες συμπεριφοράς και δράσεως.