Νέες αποκαλύψεις για το μηχανισμό των Αντικυθήρων

Νέα δεδομένα τον συνδέουν με πόλεις της Βορειοδυτικής Ελλάδας, όπως η Κέρκυρα, η Δωδώνη και ίσως το Βουθρωτό.

Της Στελίνας Μαργαριτίδου
smargaritidou@gmail.com

Νέα δεδομένα για τον περίφημο Μηχανισμό των Αντικυθήρων συνδέουν τον πρώτο αναλογικό υπολογιστή της ιστορίας με πόλεις της Βορειοδυτικής Ελλάδας όπως την Κέρκυρα, τη Δωδώνη και ίσως το Βουθρωτό.
Στο συμπέρασμα αυτό καταλήγουν τώρα οι επιστήμονες του ΑΠΘ που ερευνούν τον πολύπλοκο μηχανισμό, καθώς υπάρχουν στοιχεία που τον συνδέουν άμεσα με την πρόβλεψη των στεφανιτών αγώνων που τελούνταν στη Βορειοδυτική Ελλάδα.
Σύμφωνα με τα όσα ανακοίνωσε πρόσφατα ο επικεφαλής της ομάδας έρευνας, καθηγητής Αστροφυσικής του ΑΠΘ Γιάννης Σειραδάκης, “την περιοχή της Βορειοδυτικής Ελλάδας υποδεικνύουν τρία ανεξάρτητα αποτελέσματα: το ημερολόγιο που χρησιμοποιείται στον μηχανισμό, η αναγραφή των άλλων πανελλήνιων στεφανιτών αγώνων, των Νάιων της Δωδώνης, καθώς και ο τρόπος κατασκευής του δείκτη της σπειροειδούς έλικας του μηχανισμού”.
Αυτό βέβαια είναι ένα ακόμη βήμα στο πολύπλοκο παζλ που έχουν να ολοκληρώσουν οι ερευνητές, διότι όπως χαρακτηριστικά έχει δηλώσει στη “Μ” ο καθηγητής του τμήματος Μηχανολόγων Μηχανικών του ΑΠΘ Κυριάκος Ευσταθίου, “έναν αιώνα μετά την ανακάλυψή του ο μηχανισμός συνεχίζει να μας εκπλήσσει”.

ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΟ ΘΡΑΥΣΜΑ D
“Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων είναι τόσο σημαντικός για την εξέλιξη της τεχνολογίας όσο και η Ακρόπολη για την αρχιτεκτονική. Χρησιμοποιώντας γρανάζια μετέφερε τις θεωρητικές γνώσεις για τις κινήσεις των ουράνιων σωμάτων των αρχαίων Ελλήνων σε μια συσκευή εκπληκτικής τεχνολογίας, η οποία τις αναπαρήγαγε πιστά και με μεγάλη ακρίβεια. Ήταν μια μικρού μεγέθους συσκευή, όσο περίπου και το μέγεθος ενός σημερινού laptop, που μπορούσε εύκολα να μεταφερθεί στην ξηρά ή στη θάλασσα και χρησιμοποιείτο για τον υπολογισμό της θέσης του Ήλιου, της Σελήνης και των πλανητών στον ουρανό. Επίσης ήταν σε θέση να προβλέψει εκλείψεις του Ήλιου και της Σελήνης. Λαμβάνοντας υπόψη τις δυνατότητες της εποχής θα μπορούσε εύκολα να καταταχθεί ισοδύναμα μεταξύ των επτά θαυμάτων της αρχαιότητας, δεδομένου ότι η γνώση που απαιτείται είναι ασφαλώς υψηλότερου επιπέδου και η κατασκευή του σαφώς δυσκολότερη από τις αντίστοιχες για το Φάρο της Αλεξάνδρειας ή το Ναό της Αρτέμιδος στην Έφεσο”, σημείωνε ο κ. Σειραδάκης.
Τώρα η ομάδα του ΑΠΘ δίνει απάντηση και σε ένα ακόμη ερώτημα που αφορά τον μηχανισμό. Πρόκειται για το θραύσμα D, το οποίο μέχρι τώρα δεν ήξερε κανείς σε τι χρησιμεύει...
Τα δεδομένα που έχουν μέχρι τώρα συγκεντρωθεί δείχνουν ότι ο μηχανισμός κατασκευάστηκε κάπου στη Ρόδο και χρησιμοποιούνταν για να προσδιορίσει σημαντικά γεγονότα της περιοχής της Βορειοδυτικής Ελλάδας. Το γεγονός ότι δεν έχει βρεθεί εγχειρίδιο χρήσης του πιθανώς υποδεικνύει ότι αυτός ή αυτοί που το παρήγγειλαν γνώριζαν πώς να το χρησιμοποιήσουν. Τα ερωτηματικά είναι πολλά, αλλά όπως τονίζει ο κ. Σειραδάκης, “με την αποκωδικοποίηση του Μηχανισμού των Αντικυθήρων αναθεωρείται και ξαναγράφεται η ιστορία της τεχνολογίας”.

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΠΡΩΤΙΑ
Αυτά τα ερωτήματα πιθανόν να απαντηθούν το επόμενο διάστημα από την ομάδα ερευνητών στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Στο μεταξύ, στο πλαίσιο της διατριβής που εκπονείται με τη χορήγηση υποτροφίας των πρυτανικών αρχών του ΑΠΘ, κατασκευάστηκε αντίγραφο της συσκευής σε πραγματικές διαστάσεις. Πρόκειται για το πιο πρόσφατο παγκοσμίως μοντέλο του Μηχανισμού των Αντικυθήρων, το οποίο έχει κατασκευαστεί λαμβάνοντας υπόψη τα μέχρι τώρα δημοσιευμένα δεδομένα.


Στην αρχαία Δωδώνη το μυστικό;

“Το σίγουρο είναι πως όποιος είχε στα χέρια του το πολύπλοκο αυτό εργαλείο θα διέθετε αυτόματα δύναμη και επιρροή”, επισημαίνει σε ομιλίες του για τον μηχανισμό ο κ. Σειραδάκης. Και φυσικά δεν έχει άδικο. Σε άρθρο για τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων -ένα από τα εκατοντάδες που έχουν δημοσιευθεί μέχρι σήμερα από διεθνή επιστημονικά περιοδικά- το έγκριτο επιστημονικό περιοδικό Nature σημειώνει: “Πολλές φορές οι εκλείψεις και οι κινήσεις των πλανητών ερμηνεύονταν σαν προφητείες, ενώ η ήρεμη κανονικότητα των αστρονομικών κύκλων θα ήταν φιλοσοφικά ελκυστική σε έναν αβέβαιο και βίαιο κόσμο”.
Ποιος θα μπορούσε λοιπόν να ήταν αυτός που επιχειρούσε να αποκτήσει περισσότερη εξουσία κρατώντας στα χέρια του τον μηχανισμό που προέβλεπε μερικά από τα σημαντικότερα και συγκλονιστικότερα γεγονότα του αρχαίου κόσμου, όπως τις εκλείψεις του Ήλιου και της Σελήνης, το πέρασμα στη νέα Σελήνη, την ακριβή ημέρα της τέλεσης ιερών αγώνων;
ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ