Τρίτη 26 Ιανουαρίου 2010

ΒΗΜΑ: Επιστροφή στη Χάγη μέσω... Ελσίνκι



«Oλική επαναφορά» στη λογική του Ελσίνκι με προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης προτείνει στον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ο κ. Γ.Παπανδρέου. Η απαντητική επιστολή του έλληνα πρωθυπουργού, έκτασης τεσσάρων σελίδων, επεδόθη χθες το απόγευμα από τον πρεσβευτή μας στην Αγκυρα κ. Φώτη Ξύδα στον διευθυντή του Γραφείου του τούρκου πρωθυπουργού. Ο κ. Παπανδρέου προτείνει κατ΄ αρχάς την αναζωογόνηση των διερευνητικών επαφών για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για την ολοκλήρωσή τους. Ξεκαθαρίζει ότι ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων της μουσουλμανικής μειονότητας στη Θράκη είναι υπόθεση της ελληνικής πολιτείας. Χαρακτηρίζει σημαντική την πρόταση Ερντογάν για δημιουργία ενός Υψηλού Επιπέδου Συμβουλίου Συνεργασίας. Τέλος, προσκαλεί τον τούρκο ομόλογό του να επισκεφθεί την Αθήνα, ενδεχομένως πριν από το καλοκαίρι. Μια πρώτη συζήτηση επί της επιστολής ενδέχεται να έχουν ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών κ. Δ. Δρούτσας και ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου στο περιθώριο της Διάσκεψης για το Αφγανιστάν την προσεχή Πέμπτη στο Λονδίνο.

Η επιστολή Παπανδρέου απαντά σε ένα προς ένα στα θέματα που έθεσε με τη δική του επιστολή ο κ. Ερντογάν. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι επισημάνσεις του έλληνα πρωθυπουργού για το Αιγαίο. Ο κ. Παπανδρέου τονίζει την ανάγκη σεβασμού της εδαφικής ακεραιότητας, του Διεθνούς Δικαίου και των διεθνών συνθηκών, τόσο των διμερών (π.χ. Λωζάννη) όσο και των πολυμερών (π. χ. Παρισίων), καθώς αυτές αποτελούν το πλαίσιο για το εδαφικό καθεστώς του Αιγαίου. Πρόκειται, σύμφωνα με διπλωματικούς κύκλους, για αναφορά στην καινοφανή θεωρία των «γκρίζων ζωνών» που προωθεί η Αγκυρα.

Στη συνέχεια, ο Πρωθυπουργός σημειώνει ότι ενέργειες όπως το casus belli της τουρκικής Εθνοσυνέλευσης σε περίπτωση επέκτασης των ελληνικών χωρικών υδάτων στο Αιγαίο στα 12 ναυτικά μίλια, οι υπερπτήσεις επάνω από ελληνικά νησιά, αλλά και οι ερευνητικές δραστηριότητες στην υφαλοκρηπίδα που δεν έχει οριοθετηθεί «δεν βοηθούν καθόλου στη βελτίωση των σχέσεών μας».

Υπογραμμίζει εξάλλου την ανάγκη επιτάχυνσης των διερευνητικών επαφών, που δεν πρέπει όμως να είναι χωρίς ημερομηνία λήξης. Αποφεύγει πάντως να συνδέσει την πρόοδό τους με κάποιο άλλο θέμα, όπως η ενταξιακή προοπτική της Τουρκίας. Σε αυτό το σημείο εντοπίζεται κατά κάποιο τρόπο μια διαφορά με τη Συμφωνία του Ελσίνκι του 1999, όπου υπήρχε διασύνδεση της προόδου στις συνομιλίες αυτές με τη χορήγηση ημερομηνίας έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων στην Τουρκία.

Α ν δεν επιτευχθεί συμφωνημένη λύση, συνεχίζει ο κ. Παπανδρέου, τότε οι δύο χώρες θα πρέπει να απευθυνθούν από κοινού (συνυποσχετικό) στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, σύμφωνα με τους σχετικούς κανόνες του Δικαίου της Θάλασσας. Ο Πρωθυπουργός δηλώνει έτοιμος για συμφωνία επί κάποιων Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ), τονίζει όμως ότι αυτά δεν αντιμετωπίζουν το πρόβλημα στη ρίζα τους.

Στο Κυπριακό ο έλληνας πρωθυπουργός κινείται στη γραμμή των παγίων θέσεων περί ενός ομοσπονδιακού σχήματος με δομές που θα εγγυώνται την αποτελεσματική λειτουργία του. Αναφέρεται σε μια λύση που θα προέλθει χωρίς έξωθεν παρεμβάσεις, με σεβασμό στα ψηφίσματα του ΟΗΕ και στο γεγονός ότι η Κύπρος είναι κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ο κ. Παπανδρέου επαναλαμβάνει ότι το ελληνικό κράτος έχει την αποκλειστική ευθύνη για τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όλων των Ελλήνων, συμπεριλαμβανομένων των μουσουλμάνων της Θράκης. Και κάνει ειδική αναφορά στη σημασία της εκπλήρωσης εκ μέρους της Τουρκίας των υποχρεώσεών της έναντι της ελληνικής μειονότητας και του Οικουμενικού Πατριαρχείου (όπως η επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης) στο πλαίσιο της ενταξιακής της πορείας. Ο έλληνας πρωθυπουργός ζητεί από την Αγκυρα να εφαρμόσει το Πρωτόκολλο Επανεισδοχής για τους λαθρομετανάστες. Τέλος, αναφέρεται σε σειρά θεμάτων επί των οποίων μπορεί να ενισχυθεί η διμερής συνεργασία, όπως η παράνομη μετανάστευση, η ενέργεια, το εμπόριο, οι επενδύσεις, η πράσινη ανάπτυξη κτλ.

Δεν υπάρχουν σχόλια: