Ενα κομμάτι της ιστορίας της Αθήνας, ένα πραγματικά εξαιρετικό σύνολο κτιρίων που διαδραμάτισε στο παρελθόν ξεχωριστό ρόλο, πρόκειται να προστατευθεί για τις επόμενες γενιές. Τα κτίρια του πρώην 401 Στρατιωτικού Νοσοκομείου στο Κολωνάκι, που ανεγέρθηκαν στα τέλη του 1800 ανακηρύσσονται διατηρητέα με απόφαση του υπ. Περιβάλλοντος. Η προστασία τους έρχεται να δικαιώσει εικοσαετείς και πλέον αγώνες κατοίκων της περιοχής και αρχιτεκτόνων. Η προσοχή στρέφεται στην επόμενη ημέρα, καθώς ο ιδιοκτήτης τους -η Εκκλησία της Ελλάδος- είχε στο παρελθόν επιχειρήσει να τα κατεδαφίσει...
Η πρόταση του τμήματος παραδοσιακών οικισμών του υπουργείου Περιβάλλοντος για τον χαρακτηρισμό του πρώην 401 υπεγράφη προ ημερών από την υπουργό Περιβάλλοντος κ. Τίνα Μπιρμπίλη και προωθήθηκε για δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Με την απόφαση κηρύσσονται διατηρητέα τα επτά κυριότερα από τα δεκατέσσερα κτίρια του πρώην νοσοκομείου. Eνα από αυτά κατεδαφίστηκε, ενώ δεν χαρακτηρίστηκε διατηρητέα η σειρά κτιρίων επί της οδού Δεινοκράτους, καθώς έχουν υποστεί αλλοιώσεις και δεν παρουσιάζουν αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον. Σύμφωνα με πληροφορίες, η επιλογή αυτή έγινε προκειμένου να δοθεί κι ένα μικρό περιθώριο δόμησης στον ιδιοκτήτη του χώρου (ως κίνητρο για την εξεύρεση μιας καλής νέας χρήσης), αλλά και για να επιτραπεί η διάνοιξη της οδού Δεινοκράτους.
Οσο για την αξία των κτιρίων; Οπως επισημαίνουν οι αρχιτέκτονες του τμήματος παραδοσιακών οικισμών του υπουργείου, «η αξία του συγκροτήματος προκύπτει από την πολεοδομική συγκρότησή του ως αντιπροσωπευτικού δείγματος στρατιωτικής και νοσοκομειακής αρχιτεκτονικής του τέλους του 19ου αι., το οποίο εμφανίζει μορφολογικά στοιχεία με επιρροές γαλλικής αρχιτεκτονικής παράδοσης».
Η ιστορία τους ξεκινάει πριν από 128 χρόνια, με τη σύσταση της Στρατιωτικής Ακαδημίας Υπαξιωματικών (1881 - 1897). Το 1904 εγκαθίσταται εκεί το Α΄ Στρατιωτικό Νοσοκομείο Αθηνών, που από το 1946 ονομάστηκε «401». Το 1971, το 401 μεταστεγάστηκε στη Λ. Μεσογείων και το οικόπεδο περιήλθε στην Εκκλησία της Ελλάδος, με αντάλλαγμα την έκταση όπου δημιουργήθηκε η Σχολή Ευελπίδων στη Βάρη. Στα κτίρια του νοσοκομείου στεγάστηκε το Ενιαίο Εκκλησιαστικό Λύκειο.
Από τις αρχές του '80
Οι αγώνες για την προστασία του παλαιού 401 ξεκίνησαν ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του '80. Στα τέλη της ίδιας δεκαετίας, η Εκκλησία άρχισε να εκδηλώνει ενδιαφέρον για την οικοδόμηση της έκτασης και το 2001 υπέβαλε φάκελο κατεδάφισης στην πολεοδομία, με σκοπό την ανέγερση ξενοδοχείου (παρ' ότι αυτό δεν επιτρέπεται από τις χρήσεις γης της περιοχής). Τότε, παρενέβη η 1η Εφορεία Νεοτέρων Μνημείων και ζήτησε να μην επιτραπεί η κατεδάφιση, έως ότου αποφανθεί το υπουργείο Πολιτισμού. Εκτοτε, φορείς όπως ο Εξωραϊστικός Σύλλογος «Ο Λυκαβηττός» και η ομάδα αρχιτεκτόνων, αρχαιολόγων και περιβαλλοντολόγων Monumenta ξεκινούν αγώνα, υποβάλλοντας φάκελο για τον χαρακτηρισμό των κτιρίων στα υπουργεία Πολιτισμού και Περιβάλλοντος. Στο πλευρό τους συντάσσονται πανεπιστημιακοί, επιφανείς αρχιτέκτονες, άνθρωποι του πνεύματος και κάτοικοι της περιοχής.
Συγκίνηση και χαρά
«Εχουμε κάνει τόσους αγώνες που αν δεν πιάσω την απόφαση στα χέρια μου, δεν μπορώ να το πιστέψω!», λέει συγκινημένη στην «Κ» η αρχιτέκτων κ. Ελισάβετ Ηλιοπούλου, από τους ανθρώπους που πρωτοστάτησαν στον αγώνα για τη σωτηρία του 401. «Είμαι πολύ χαρούμενη για την εξέλιξη αυτή. Θα επιθυμούσα, βέβαια, μεγαλύτερη γενναιοδωρία: να διασωθούν όλα τα κτίρια, να μη χτιστεί κάτι άλλο, να σωθούν όλα τα δέντρα. Μακάρι η Εκκλησία να μην κάνει άλλες παρεμβάσεις. Εχει τόσο πολλές επιλογές για την αξιοποίησή τους».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου