Η κόπρος του Αυγείου

Λονδρέζικα σκάνδαλα, Αθηναϊκές Εξεταστικές

Πέρυσι τέτοιον καιρό, το βρετανικό Κοινοβούλιο συγκλονιζόταν από τις αποκαλύψεις μιας μεγάλης, συντηρητικής εφημερίδας, της «Daily Τelegraph», για το σκάνδαλο των βουλευτικών αποζημιώσεων.

Η ιστορία με δυο λόγια: έπειτα από τέσσερα χρόνια επίμονων δημοσιογραφικών προσπαθειών και άλλο τόσο επίμονων αρνήσεων εκ μέρους των αρχών της Βουλής, οι φάκελοι με τα δικαιολογητικά που οι βουλευτές υπέβαλαν για να εισπράττουν αποζημιώσεις για έξοδα που σχετίζονται με το κοινοβουλευτικό τους λειτούργημα ήρθαν στο φως. Για να αποδειχθεί ότι μεγάλος αριθμός βουλευτών είχαν «κλέψει». Είχαν χρεώσει, ως δήθεν βουλευτικές δαπάνες, τα πιο απίθανα έξοδα. Κάποιος είχε εισπράξει 97 λίρες για αγορά δύο δρύινων καλυμμάτων λεκάνης, μία υπουργός 40 λίρες για ζωοτροφές, κάποιος άλλος 350 λίρες για ένα σπιτάκι για πάπιες, πολλοί είχαν εισπράξει δεκάδες χιλιάδες λίρες ως ενοίκια γραφείων, που στην πραγματικότητα ήταν σπίτια που φιλοξενούσαν συγγενείς, φίλους και εραστές, άλλοι είχαν μετατρέψει το βουλευτιλίκι σε real estate, χρέωναν μεγάλα ποσά ως έξοδα ανακαίνισης κατοικιών, τις οποίες κατόπιν πουλούσαν σε υψηλότερη τιμή, και κάποιος βουλευτής είχε συστήσει μια εταιρεία-μαϊμού, η οποία εξέδιδε τιμολόγια ανύπαρκτων υπηρεσιών για τις οποίες εισέπραττε κατόπιν ο ίδιος παχυλές αποζημιώσεις...

Η υπόθεση χαρακτηρίστηκε «το μεγαλύτερο κοινοβουλευτικό σκάνδαλο της ιστορίας». Και ξεσήκωσε, σε καιρούς οικονομικής κρίσης και ανασφάλειας, γενική κατακραυγή και χλευασμό κατά της τάξης των πολιτικών, μια ηφαιστειώδη λαϊκή οργήέστω κι αν κανείς δεν ζήτησε να καεί το Γουεστμίνστερ. Υπουργικά σκαλπ έπεσαν, δεκάδες πολιτικές καριέρες βρήκαν άδοξο τέλος, το κόμμα της πλειοψηφίας το πλήρωσε ακριβότερα στις πρόσφατες εκλογές, αλλά και οι νικητές των εκλογών δεν πήγαν πίσω: την περασμένη εβδομάδα υποχρεώθηκε να παραιτηθεί ένας φέρελπις, νεο-ορκισθείς υπουργός, όταν του υπενθύμισαν ότι χρέωνε το ενοίκιο του εραστή του στα βουλευτικά του έξοδα.

Η υπόθεση έχει μία ομοιότητα, αλλά και μία κρίσιμη διαφορά με τα δικά μας «εξεταστικά» βάσανα.

Επιβεβαιώνει αφενός ότι η διαφθορά δεν είναι ρωμαίικο κουσούρι, μια γενετική ανωμαλία του μεσογειακού μας DΝΑ, ότι αυτά συμβαίνουν και στις καλύτερες κοινοβουλευτικές οικογένειες, κι ότι όπου ο έλεγχος έχει κενά και ο νόμος παράθυρα στη διαχείριση του δημοσίου χρήματος, ο πειρασμός θα βρει εύκολα πελάτες.

Από την άλλη, όμως, υπάρχει μια μεγάλη διαφορά που χωρίζει τα λονδρέζικα από τα αθηναϊκά σκάνδαλα. Και η διαφορά, η σημαντικότερη τουλάχιστον, δεν είναι το ύψος των επίδικων ποσών: μερικές εκατοντάδες λίρες για ζωοτροφές ή μερικές δεκάδες χιλιάδες για ψευδοενοίκια στη μία περίπτωση, πολλά εκατομμύρια ευρώ μαύρο πολιτικό χρήμα, στη δική μας περίπτωση, της Siemens, των καλογερικών ακινήτων, των δομημένων ομολόγων ή του εξοπλιστικού πάρτι.

Η σημαντικότερη, νομίζω, διαφορά είναι ο τρόπος που αντιμετωπίζεται η υπόθεση μετά την αποκάλυψή της.

Στη Βρετανία, λοιπόν, όσο ατιμωτική κι αν ήταν η αποκάλυψη της ευκολίας με την οποία τόσοι πολλοί «πατέρες του έθνους» χρέωναν τους εθνικούς λογαριασμούς με καθαρά ιδιωτικής φύσης έξοδά τους, το πολιτικό σύστημα έδειξε, τουλάχιστον, τη στοιχειώδη ικανότητα να κάνει το αυτονόητο. Ζήτησαν, πρώτον, όλοι ανεξαίρετα οι εμπλεκόμενοι συγγνώμη - και μάλιστα έμπρακτα, επιστρέφοντας τα παρανόμως εισπραχθέντα. Ανέθεσαν, δεύτερον, την έρευνα όχι σε βουλευτές και εκ βουλευτών Εξεταστικές Επιτροπές, αλλά σε ανεξάρτητους, αδέκαστους τρίτους. Αλλαξαν, αμέσως και χωρίς βραδυπορία, τους κανόνες, ώστε να κλείσουν τα «παράθυρα». Και, προπάντων, τα πολιτικά κόμματα απέφυγαν τον πειρασμό να αντιδικήσουν πολιτικά επί των πτωμάτων που άφηναν πίσω τους οι αποκαλύψεις, να κάνουν πλειστηριασμούς ηθικής για να δείξει το καθένα πως «οι δικοί μας είναι εντιμότεροι από τους άλλους», να κερδίσει τις εντυπώσεις μιας ημέρας ένα κόμμα εις βάρος του αντιπάλου του, να συμψηφίσουν τις πολιτικές ζημιές- μία σου και μία μου- ή να τα φορτώσουν σε μερικούς αποδιοπομπαίους τράγους και να ξεμπερδέψουν.

Μακάρι να μπορούσε κανείς να πει το ίδιο και για το έργο των καθ΄ ημάς Εξεταστικών Επιτροπών, που ψάχνουν βελόνες διαφάνειας στην κόπρο του Αυγείου...

Οι Βρετανοί «καθάρισαν» υπουργούς και βουλευτές για το σκάνδαλο των παράνομων χρεώσεων μέσα σε έναν χρόνο και άλλαξαν τους κανόνες. Οι Ελληνες κάνουν Εξεταστικές και ψάχνουν βελόνες διαφάνειας στην κόπρο του Αυγείου