Η βραδυφλεγής «βόµβα» και οι 5 σωµατοφύλακες

Τα διαβαθµισµένα διπλωµατικά τηλεγραφήµατα των ΗΠΑ που δηµοσιοποιούνται σταδιακά από την περασµένη Κυριακή δεν αποκαλύπτουν µόνο µυστικές επικοινωνίες µεταξύ διπλωµατών, πολιτικών και λοιπών «πηγών» αλλά και µια πρωτοφανή συνεργασία ανάµεσα σε µερικά από τα πλέον έγκυρα έντυπα του κόσµου και µια οργάνωση που αποτελεί, στις ΗΠΑ, αντικείµενο ποινικής έρευνας.

Αυτή η «βόµβα» ήταν διαφορετική από τις προηγούµενες. Ολες οι προηγούµενες αποκαλύψεις γίνονταν από το Wikileaks µονοµιάς και χωρίς φιλτράρισµα. Αυτή τη φορά η ιστοσελίδα δηµοσιεύει καθηµερινά µόνο µερικές δεκάδες διπλωµατικά τηλεγραφήµατα, αφού πρώτα συµβουλευτεί τα πέντε διεθνή έντυπα µε τα οποία επέλεξε να µοιραστεί και τα 251.000 έγγραφα. Η συνεργασία (δείχνει)υποδειγµατική όσο και ασυνήθιστη. Με το που πήρε τα τηλεγραφήµατα (κατά τα φαινόµενα,από έναν 22χρονο αµερικανό στρατιώτη Μπράντλεϊ Μάνινγκ, που αντιµετωπίζει σήµερα ποινή κάθειρξης 52 ετών)ήρθε σε επαφή µε αρκετά ΜΜΕ. Το CNN και η «Wall Street Journal» αρνήθηκαν να συνεργαστούν: σήµερα κλαίνε. Η βρετανική «Guardian» και το γερµανικό «Spiegel» ήταν τα πρώτα που δέχθηκαν. Η «Guardian» έδωσε το υλικό και στους «New York Times» – λέγεται πως ο Τζούλιαν Ασάνζ δεν προσέφερε αυτή τη φορά συνεργασία στην αµερικανική εφηµερίδα εξαιτίας ενός αρνητικού πορτρέτου του που είχε δηµοσιεύσει. Πριν από έναν µήνα, µπήκαν στον χορό δύο ακόµα εφηµερίδες, η γαλλική «Le Monde» και η ισπανική «El Pais». Συνολικά 120 δηµοσιογράφοι έσκυψαν πάνω από τα έγγραφα. Οπως αποδεικνύεται, έστω και εµµέσως η Ουάσιγκτον συνεργάστηκε µε τη Wikileaks προκειµένου να αποφύγει τα χειρότερα: οι «NYT» ζήτησαν τη συµβουλή της κυβέρνησης για ορισµένα ευαίσθητα έγγραφα, όπως επεσήµανε η διευθύντρια σύνταξης της «Monde» Σιλβί Κοφµάν· «τα πέντε έντυπα επιµελήθηκαν από κοινού τα κείµενα που χρησιµοποιήθηκαν ώστε να αφαιρέσουν όλα τα ονόµατα και τις ενδείξεις που θα µπορούσαν να δηµιουργήσουν κινδύνους για φυσικά πρόσωπα». Τα φιλτραρισµένα τηλεγραφήµατα δηµοσιεύονται βάσει προγράµµατος. Παράδειγµα: µε το που δηµοσίευσε η «Guardian» την Πέµπτη θέµα για τη δολοφονία του πρώην ρώσου πράκτορα Αλεξάντρ Λιτβινένκο, το Wikileaks ανέβασε τρία σχετικά τηλεγραφήµατα.

∆εχόµενα τη συνεργασία µε µια οργάνωση που διαθέτει «διαφορετικό σύστηµα αξιών», όπως επισηµαίνει η Κέλι Μακµπράιντ, καθηγήτρια δηµοσιογραφικής δεοντολογίας στο αµερικανικό Pointer Institute, τα διεθνή έντυπα τής επέβαλαν «έναν κάποιο βαθµό δηµοσιογραφικών προτύπων». Ολα αυτά βέβαια αφήνουν αδιάφορη την ακραία αµερικανική πτέρυγα – όπως τον ραδιοφωνικό σταθµό WSB στην Ατλάντα που ρωτούσε τους ακροατές του αν ο Ασάνζ πρέπει να πάει φυλακή ή να εκτελεστεί χωρίς τρίτη εναλλακτική επιλογή. Στον αντίποδα, οι διανοούµενοι του κόσµου συζητούν και διαφωνούν για την «υπόθεση Wikileaks».

Ο Ουµπέρτο Εκο. Τα τηλεγραφήµατα που διέρρευσαν επιβεβαιώνουν πως οι εκθέσεις όλων των µυστικών υπηρεσιών περιλαµβάνουν αποκλειστικά «αποκόµµατα του Τύπου», σχολιάζει στη «Liberation» ο Ουµπέρτο Εκο. «Η όλη υπόθεση αποδεικνύεται ένα σκάνδαλο που φαίνεται ως σκάνδαλο µόνο µπροστά στην υποκρισία η οποία διέπει τις σχέσεις ανάµεσα στα κράτη, τους πολίτες και τον Τύπο». Από την άλλη µεριά, αναρωτιέται ο ιταλός συγγραφέας, πώς µπορεί να αντέξει µια εξουσία που δεν έχει πλέον τη δυνατότητα να διατηρεί τα µυστικά της;