Νέο Δόγμα: Προβληματισμός για την Πολιτική Εθνικής Άμυνας

* Η κυβέρνηση θέλει, οι Ένοπλες Δυνάμεις πλέον δεν μπορούν...

* Οι στόχοι και οι αποστολές που θέτει η πολιτική ηγεσία του υπουργείου δεν αντιστοιχούν στα μέσα που παρέχονται στο στράτευμα, ενώ αγνοούνται πλήρως νέες εστίες κινδύνου, όπως η λαθρομετανάστευση

Η περιορισμένη αναφορά του ΥΕΘΑ κ. Βενιζέλου στη συνέντευξη της περασμένης Τρίτης στην ανάγκη αναθεωρήσεως, μεταξύ άλλων, και της νέας Πολιτικής Εθνικής Άμυνας επαναφέρει στο προσκήνιο το συγκεκριμένο θέμα, με το οποίο είχε ασχοληθεί ο «ΚτΕ» στις 25 Σεπτεμβρίου.

Ως προελέχθη, η αναφορά του κ. Βενιζέλου στο θέμα αυτό ήταν περιορισμένη και το μόνο που ανεφέρθη ήταν ότι η νέα Πολιτική Εθνικής Άμυνας και Ασφαλείας, όπως ορθώς συμπλήρωσε τον τίτλο του εν λόγω θεσμικού κειμένου, σκοπός του ΥΠΕΘΑ ήταν... να δοθεί προς παρουσίαση στο ΚΥΣΕΑ μέχρι τις 15 Νοεμβρίου. Επίσης, ότι στη σύνταξη του, η οποία θα γίνει στο πλαίσιο των προβλεπομένων διαδικασιών, θα υπάρξει διαβούλευση, πέραν των επιτελικών στελεχών του ΥΠΕΘΑ, με επιστήμονες που είναι σε θέση να συμβάλουν σε τμήματα και κεφάλαια του θεσμικού αυτού κειμένου.

Στο φύλλο του της 25ης Σεπτεμβρίου, ο «ΚτΕ» είχε αναφέρει τις επιφυλάξεις του ως προς την ανάγκη αναθεωρήσεως τώρα της ΠΕΑ και -καταγράφοντας τη λογική ακολουθία των βασικών αυτών θεσμικών κειμένων- είχε εμμέσως πλην σαφώς επισημάνει ότι προείχε η σύνταξη του κεντρικού .κειμένου της Εθνικής Στρατηγικής, από το οποίο πηγάζουν η ΠΕΑ και όλα τα υπόλοιπα θεσμικά κείμενα (Εθνική Στρατιωτική Στρατηγική κ.λπ.), πράγμα που είχε επισημάνει και προ ετών, με την ευκαιρία της προηγούμενης ΠΕΑ.

Μια από τα ίδια

Ο σχολιασμός ενός τόσο σημαντικού θεσμικού κειμένου, όπως είναι η ΠΕΑ, δεν είναι βέβαιο δυνατόν να γίνει από τις στήλες μίας εφημερίδας. Ως εκ τούτου, η στήλη θα περιορισθεί σε ορισμένες μόνο παρατηρήσεις με βάση τη μέχρι τώρα εμπειρία στον ελληνικό χώρο.

Η πρώτη από αυτές είναι ότι, από της συντάξεως της πρώτης ΠΕΑ, υπήρχε ανέκαθεν μία ασυμμετρία μεταξύ των στόχων και αποστολών που προεβλέποντο στο εν λόγω κείμενο και των μέσων που διετίθεντο στις Ε.Δ., οι οποίες εκαλούντο να υλοποιήσουν τις αποστολές της ΠΕΑ. Και ήταν η ασυμμετρία αυτή, όπου η εκάστοτε κυβέρνηση κατέγραψε τις προθέσεις της για την εθνική άμυνα της χώρας, χωρίς να διαθέτει όμως τα προς τούτο αναγκαία κονδύλια, η οποία προέκυπτε ανάγλυφα σε κάθε κρίση (Ίμια, S-300, έμπρακτες αμφισβητήσεις κυριαρχικών δικαιωμάτων, αδυναμία υποστηρίξεως του περίφημου δόγματος περί ενιαίου στρατηγικού χώρου Ελλάδος-Κύπρου κ.λπ.).

Το αποτέλεσμα πάντα το ίδιο: υποχωρήσεις, ενέργειες κατευνασμού του αντιπάλου, «ψυχραιμία» και αυτοσυγκράτηση στις προκλήσεις κ.λπ., με τελική συνέπεια τη διάβρωση -μέχρι καταργήσεως- της έννοιας της αποτροπής και-ως εκ τούτου-την αύξηση του κίνδυνου για απώλεια στοιχείων εθνικής κυριαρχίας ή συρράξεως.

Η συμμετρία μεταξύ των σκοπών και στόχων που θέτει η ΠΕΑ και των δυνατοτήτων των Ε.Δ. της χώρας να τους υλοποιήσει -οι οποίες καθορίζονται από τις επενδύσεις στον τομέα της εθνικής ασφάλειας που είναι διατεθειμένη να κάνει η πολιτική ηγεσία- μπορεί να διορθωθεί με δύο τρόπους. Ο πρώτος είναι η ενίσχυση της αμυντικής ισχύος της χώρας και ο δεύτερος το «χαμήλωμα του πήχυ» των σκοπών της ΠΕΑ.

Περί αξιοπιστίας

Στην παρούσα οικονομική συγκυρία, το εγχείρημα αναθεωρήσεως της ΠΕΑ οδηγεί μαθηματικώς στη δεύτερη επιλογή, εξ ου και η αντίρρηση της στήλης νια την αναθεώρηση της ΠΕΑ τώρα και όχι, π.χ., τον επόμενο ή μεθεπόμενο χρόνο. Εάν τούτο (η δεύτερη επιλογή) δεν γίνει, το αποτέλεσμα που θα προκύψει και από την προσπάθεια αυτή θα είναι μειωμένης αξιοπιστίας, διότι η ασυμμετρία στόχων και δυνατοτήτων θα παραμείνει. Εάν γίνει, υπάρχει ο κίνδυνος το χαμήλωμα του πήχυ των στόχων της ΠΕΑ να δικαιολογηθεί από ψευδαισθήσεις και αυταπάτες του τύπου που καλλιεργεί η Τουρκία, περί σχέσεων μηδενικών προβλημάτων με τους γείτονες, ή με το γεγονός ότι στο αντίστοιχο κείμενο των Τούρκων η Ελλάδα δεν θεωρείται πλέον απειλή για την ασφάλεια τους.

Τούτο, όμως, είναι αντικειμενικώς έτσι, διότι εκ των πραγμάτων πλέον (λόγω στρατιωτικών δυνατοτήτων) η Ελλάδα δεν μπορεί να αποτελέσει απειλή για την Τουρκία, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η Τουρκία δεν αποτελεί απειλή για την Ελλάδα. Το κοινό σημείο των δύο επιλογών είναι ότι ο κίνδυνος μπορεί να προκύψει από αυταπάτες, με αυτή στην πρώτη περίπτωση να είναι ότι η ΠΕΑ μπορεί να εφαρμοσθεί με τις υπάρχουσες σήμερα δυνατότητες και αυτή στη δεύτερη περίπτωση να προέρχεται από διαβεβαιώσεις της Τουρκίας ότι επιθυμεί σχέσεις μηδενικών προβλημάτων μαζί μας.

Με δεδομένο πάντως ότι η ΠΕΑ αναθεωρείται, το θέμα που τίθεται είναι η ανάγκη επανεκτιμήσεως των απειλών ή κινδύνων και από άλλες χώρες εκτός της Τουρκίας, για τις οποίες η θέση της νυν ισχύουσας ΠΕΑ ήταν ότι, σε περίπτωση εμπλοκής με την Τουρκία, θα ακολουθήσουν καιροσκοπική στάση. Πέντε χρόνια όμως μετά τη σύνταξη της ισχύουσας ΠΕΑ, η κατάσταση αυτή -όπως προκύπτει από συγκεκριμένες ενέργειες και πληροφορίες- εμφανίζει στοιχεία διαφοροποιήσεως, με αποτέλεσμα να καθίσταται αναγκαία η εκ νέου εκτίμηση της εν λόγω παραμέτρου.

Μία ακόμη παρατήρηση, με την ευκαιρία της αναθεωρήσεως της ΠΕΑ, είναι εάν στις απειλές εθνικής ασφαλείας θα συμπεριληφθεί ο κίνδυνος από τη συνεχισμένη λαθρομετανάστευση, η οποία στη χώρα μας εξακολουθεί να αντιμετωπίζεται ως ανθρωπιστικό και κοινωνικό πρόβλημα, και όχι και ως απειλή εθνικής ασφαλείας, όπως πράττουν χώρες των οποίων οι ηγεσίες δεν εμφορούνται από γνωστές ιδεοληψίες του παρελθόντος.

Κυβερνοπόλεμος

Και μία τελευταία, λόγω ελλείψεως χώρου, είναι αν στις απειλές τις οποίες (υποτίθεται τουλάχιστον ότι) ετοιμάζεται να αντιμετωπίσει η χώρα συμπεριλαμβάνεται ο τεράστιος πλέον κίνδυνος από επιθέσεις κυβερνοπολέμου. Στη χώρα μας, η σοβαρότατη αυτή απειλή εξακολουθεί να αντιμετωπίζεται ως θέμα επιστημονικής φαντασίας, σε τεράστια αντίθεση με τον υπόλοιπο κόσμο, όπου δίδεται τεράστια έμφαση στις απειλές από επιθέσεις κυβερνοπολέμου.

Μεταξύ αυτών, όπως μας πληροφορεί ο Χ. Μηνάγιας σε άρθρο του στο μπλογκ Geostrategy, είναι και η Τουρκία, η οποία στην επιχειρούμενη τώρα αναθεώρηση της δικής της ΠΕΑ («Έγγραφο Πολιτικής Εθνικής Ασφαλείας») ασχολείται και με την επίδραση στην εθνική ασφάλεια των απειλών κυβερνοπολέμου.

(ΚτΕ - ΜΑΝΟΣ ΗΛΙΑΔΗΣ)
(Σταράτα Λόγια)