Τύχη - Ειμαρμένη – Πεπρωμένο

Του Κυριάκου Ε. Κόκκινου, Δικηγόρου

Αντιπροέδρου Συνδέσμου Ελλήνων Βατραχανθρώπων

Σκέφτομαι πολλές φορές, καθώς καθημερινά υφίσταμαι το βομβαρδισμό δεκάδων πληροφοριών για την κατάντια της χώρας μας, ότι τίποτε δεν μας συμβαίνει «τυχαία». Άλλωστε κατά μία αγαπημένη ρήση ενός φίλου «η τύχη δεν είναι τίποτε άλλο παρά η εκδήλωση του Θείου στον κόσμο». Αναφέρομαι στην τύχη, όχι με την έννοια που χρησιμοποιούμε τη λέξη σήμερα στη νεοβαρβαρίζουσα Ελληνική, αλλά περισσότερο με την έννοια της ειμαρμένης, της νομοτελειακής τάξης που διέπει σύμπαντα τον κόσμο, σύμφωνα με τους πατέρες μας στωικούς φιλοσόφους , τόσο δραματικά αγνώστους σ’ εμάς.
Θ’ αναρωτιέστε και τι μπορεί να μας ενδιαφέρει η τύχη, η ειμαρμένη και η στωική φιλοσοφία, όταν καίγεται το σπίτι μας , η Ελλάδα πτωχεύει και δεν έχουμε να φάμε! Συμπάσχω μεν , πλην όμως αναζητώ την αλήθεια και κυρίως προσπαθώ να ανακαλύψω μία λογική απάντηση στις εναγώνιες ερωτήσεις, που όλοι μας θέτουμε αναφορικά με το «τι φταίει» και «τι μπορεί να γίνει»!
Μάλιστα … εδώ απαντήσεις δεν βρήκαν σοφοί καθηγητές, υπουργοί, οικονομολόγοι και πολιτικοί επιστήμονες, θα μπορούσαν κάποιοι παρωχημένοι τύποι με κελεμπίες, που περνούσαν το χρόνο τους περπατώντας και συζητώντας στις αγορές , να φωτίσουν το σκοτεινό λαβύρινθο, στο οποίο τριγυρίζουμε χαμένοι;
Ας γυρίσουμε λίγο πίσω και ας βγούμε από το καζάνι, που βράζει. Όσο και αν θεωρούμε ότι είμαστε το κέντρο του κόσμου, το πρόβλημα , που ζούμε σήμερα, το έζησαν ανάλογα πολλοί άλλοι , καλοζωισμένοι σαν κι εμάς, πριν από εμάς: Ρώσοι, Ισλανδοί, Αργεντινοί, Ούγγροι. Υπάρχουν επίσης πολλοί άλλοι έτοιμοι να βουτήξουν στο καζάνι για να μας κάνουν παρέα: Ιρλανδοί, Πορτογάλοι, Ισπανοί, Ιταλοί και Άγγλοι. Υπάρχουν δεκάδες λαοί, που δεν περνούν καν από τη φαντασία τους τα σύγχρονα προβλήματά μας, απλά γιατί ζουν σε δέκα φορές αθλιότερες συνθήκες από τις δικές μας. Αφήνω τελευταίους εμάς, τους Έλληνες, που ζούμε σε αναδρομή, τον εφιάλτη της πτώχευσης, που μας κυνηγά από κοντά και τον οποίο έχουμε ξαναζήσει μέσα σε 180 χρόνια άλλες τέσσερις φορές, το 1827, το 1843, το 1893 και το 1932. Και αν μεν οι 4 αυτές πτωχεύσεις της χώρας δικαιολογούνταν λόγω των τεράστιων αναγκών της χώρας σε πολεμικό υλικό και έργα υποδομής, την εργώδη προσπάθεια απελευθέρωσης της χώρας και εθνικής μας ολοκλήρωσης, η πτώχευση το 2010 της ισχυρής και αναπτυσσόμενης Ελλάδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του Ευρώ, των Ολυμπιακών Αγώνων, των μεγάλων έργων και των μεγάλων δυστυχώς τζακιών, φαντάζει στα μάτια και τη λογική όλων μας, ως εξέλιξη άκρως παράλογη, αλλά και άδικη , για τις προσπάθειες των Ελλήνων.
Πρόκειται για μια εξέλιξη, που πυροδότησε ένα συλλογικό συναίσθημα θυμού, που δεν έχει επαναβιώσει η Ελλάδα, μέσω του οποίου φαίνεται να αγνοφέγγει η ελπίδα ανατροπής του φαύλου πολιτικοκοινωνικού συστήματος . Αυτού που διοίκησε εναλλάξ τη χώρα τα τελευταία 36 χρόνια, αρμέγοντάς την ως αγελάδα , διαφθείροντας το λαό της με την υπεροψία του επιούσιου και ελέω Θεού αφεντικού, πιστεύοντας ότι με όρους κοινωνικής μηχανικής πέτυχε τον απόλυτο έλεγχό του!
Δεν θα αναφερθώ καθόλου σε οικονομικά στοιχεία, σε στατιστικές, σε συνομωσίες, σε σημεία των καιρών, σε μεμονωμένα αίτια και λάθη, απλά γιατί δεν θεωρώ ότι η διόρθωση κάποιου εξ αυτών μεμονωμένα, οδηγεί σε ίαση της ασθένειας. Χωρίς να θεωρώ τίποτε δεδομένο θέτω το ερώτημα , είναι άραγε η κρίση που βιώνουμε μία ασθένεια; Αν ναι, ποια τα συμπτώματά της , ποια τα αίτιά της και πού όλα αυτά συνδέονται με τη φιλοσοφία, ήτοι την κατά τους στωικούς αναζήτηση της αρετής;
Ο κόσμος κατά τους στωικούς φιλοσόφους μοιάζει μ' έναν τεράστιο έμβιο οργανισμό, του οποίου η λειτουργία του ενός οργάνου δεν είναι ανεξάρτητη από την λειτουργία κάποιου άλλου οργάνου του . Έτσι βάσει της αρχής της συμπαθείας, το κάθε εγκόσμιο ον επηρεάζει το άλλο. Ως ον θα πρέπει να νοούμε όχι μόνον τους ανθρώπους, αλλά και συλλογικότητες, που αποκτούν συνείδηση ύπαρξης, ως είναι τα έθνη και τα κράτη. Οι εκδηλώσεις των εγκόσμιων πραγμάτων, οι επιδράσεις του ενός όντος πάνω στο άλλο, που συγκροτούν την πορεία του σύμπαντος, δεν είναι τυχαί­ες, ακανόνιστες, συμπτωματικές, αλλά, επειδή τα πάντα δημιουργήθηκαν σύμφωνα με τις επιταγές του λόγου, ο οποίος και μετά την δημιουργία του σύμπαντος εξακολουθεί να το διαρρέει, υπόκεινται σε μια νομοτελειακή τάξη, την οποίαν οι στωικοί φιλόσοφοι αποκαλούν «ειμαρμένη». Τα πάντα στο σύμπαν τελούνται σύμφωνα με μιαν αναγκαιότητα, που έχει καθοριστεί εκ των προτέρων από τον κοσμικό λόγο και η οποία εξακολουθεί να συντη­ρείται χάριν της συνεχιζόμενης παρουσίας του μέσα στο σύμπαν. Η ειμαρμένη, η οποία διέπει την πορεία των πραγμάτων και των γεγονότων του κόσμου, κατά τους στωικούς φιλοσόφους, αποτελεί το σύνολο των δεδομένων δυνατοτήτων, βάσει των οποίων μπορούν να εξελιχθούν οι καταστάσεις, χωρίς τούτο όμως να αναιρεί, όπως ίσως φαί­νεται, την ανθρώπινη ελευθερία , αφού σε ό,τι αφορά τον άνθρωπο το ποιά από τις δυνατότητες αυτές θα επιλέξουμε εναπόκειται, σε μας, οπότε η νομοτέλεια της ειμαρμένης υπηρετεί την ελευθερία και το αυτεξούσιο του ανθρώπου, διασφαλίζοντάς του εναλλακτικές δυνατότητες. Μέσα από τις πολλαπλές αυτές δυνατότητες και τη δράση της νομοτέλειας της ειμαρμένης, αναδεικνύεται ακόμη εντονότερα η ευθύνη του ανθρώπου , ο οποίος καλείται να επιλέξει και πράξει.
Κύριο ζητούμενο του βίου είναι κατά τους στωικούς το να ζει κάποιος σύμφωνα με την φύση του, η οποία για τον άνθρωπο, μέσω της λογικότητάς του ωθεί προς την Αρετή, το δε πρότυπο του «κατά Φύσιν ζειν» ταυτίζεται έτσι με το «κατ' Αρετήν ζειν». Η Αρετή είναι το μόνο αγαθό και μόνο απ’ αυτήν εξαρτάται η ευημερία. Όλα τα υπόλοιπα πράγματα, ευχάριστα ή δυσάρεστα, στερούνται αξίας, είναι «αδιάφορα». Σύμφωνα με τον στωικισμό, καθήκον του ανθρώπου είναι να θέσει τον εαυτό του σε αρμονία με το Σύμπαν, το οποίο, ως λογικό και αγαθό, του μεταφέρει τις ιδιότητές του. Προς τούτο, απαιτείται να μελετήσει ο άνθρωπος την φύση, να μάθει τις δυνατότητες σύμφωνα προς τις οποίες έχει προκαθοριστεί από τον Θεό ή τον κοσμικό λόγο να εξελιχθούν τα γεγονότα και τα πράγματα και να εναρμο­νιστεί, έτσι μαζί της , επιλέγοντας να πράττει κατά φύση, δηλαδή ενάρετα.
Δεν είναι δύσκολο με βάση την πυξίδα αυτών των αρχών να προσανατολιστούμε στη ζωή μας και να διαπιστώσουμε αν ως άτομα και συλλογικότητες (οικογένειες, πόλεις, έθνη, κράτη και ευρύτερες συλλογικότητες) έχουμε στηρίξει το βίο μας και την ύπαρξή μας στο κατά φύση και κατ’ αρετή ζειν
Σε τι συνίσταται αυτή η περιβόητη κρίση χρέους, που πλήττει τόσο την Ελλάδα όσο και όλο το σύγχρονο δυτικό κόσμο; Με βάση τα πολλαπλά δεδομένα , που λαμβάνουμε γνώση, είναι η κρίση ενός κόσμου δομημένου στη βάση αναζήτησης ευημερίας μέσω υλιστικών «αγαθών», που μεγιστοποιεί την προσδοκία οικονομικών κερδών και στοχεύει στην απολυτοποίηση της εξουσίας, ανεξαρτήτως αρετής , ηθικής νομιμοποίησης και κόστους.
Αρκεί να θυμηθούμε ότι προσφάτως ξεκίνησε ως μία κρίση στη φούσκα αγοράς ακινήτων στις ΗΠΑ, για να επεκταθεί στο τραπεζοοικονομικό σύστημά της, με τα άκρως τοξικά παράγωγά του, που μόλυναν διεθνώς δι’ οσμώσεως το ποικίλα συνδεόμενο με αυτό παγκόσμιο χρηματοοικονομικό σύστημα , στο οποίο περιλαμβάνονται ιδιωτικοί φορείς, κράτη, οργανισμοί, μέχρι και ασφαλιστικά ταμεία! Όλα διοικούμενα και διευθυνόμενα από ανθρώπους, που ευρισκόμενοι κάθε φορά μπροστά στις διασταυρώσεις των πολλαπλών κατευθύνσεων της ειμαρμένης τους, επέλεξαν προφανώς λάθος. Κρίση που εξελίχθηκε και άγγιξε τις πληγές της διαρκούς παθογένειας του λεγόμενου δυτικού πολιτισμού, εκφρασμένου μέσα από το υλιστικό του δίπολο του κομμουνισμού – σοσιαλισμού και καπιταλισμού, που απαξίωσε μεθοδικά την παραγωγική αυτονομία των κοινωνιών, περιόρισε τη φυσική δημιουργικότητα των πολιτών και τις φυσικές συνθήκες που διασφάλιζαν τη συνοχή τους, για να θεοποιήσει το κέρδος, το ρόλο των πολυεθνικών , του ελεύθερου ανταγωνισμού και της παγκόσμιας αγοράς, οδηγώντας σε κοινωνίες και κράτη, ανίκανα να επιβιώσουν αυτόνομα, επαίτες δανείων εκ μέρους των λίγων (3-4) χρηματοποιοικονομικών οίκων της νέας Διεθνούς Εκκλησίας του Εικονικού Χρήματος και της Απάνθρωπης Εξουσίας.
Ιδιοτελείς προσδοκίες και στόχοι υλιστικής κερδοφορίας, που θεοποιούνται , άνθρωποι και συλλογικότητες , που εκπαιδεύονται μέσα από ένα σύστημα επιστημονικής προπαγάνδας και πλύσης εγκεφάλου να σέβονται και προστατεύουν μόνο ό,τι το αναπαράγει. Άνθρωποι , που γεννούνται καταναλωτές και ζουν για να κατέχουν και όχι να είναι, που πατούν επί πτωμάτων για λίγα χρήματα ακόμη και για υλιστική αυτοεπιβεβαίωση, εις βάρος των συνανθρώπων τους, έστω και πολύ αξιότερων κατά περίπτωση, που στηρίζουν το ευ ζειν τους στο πόσα υλικά αγαθά κατέχουν, εθιζόμενοι να επιδιώκουν τη μεγέθυνση ενός πλασματικού και εικονικού πλούτου, στηριγμένου όχι στην ποιότητα της προσωπικότητάς τους, αλλά στα χρήματα, που μαθαίνουν να ζουν με δανεικά ή ακόμη και παράνομα!
Κράτη και έθνη, που παράλληλα και κατ’ αναλογία στήριξαν τη δική τους εδραίωση και ευμάρεια σε νοθευμένα μαθηματικά μοντέλα, κατά παραγγελία οικονομικές εξισώσεις και παραπλανητικές στατιστικές, που διεκδικούν εξουσίες άδικες, υποστηρίζουν τεράστιες ανισότητες, επιβάλουν εικονικές πραγματικότητες, πλασματικά χρήματα και προϊόντα , βγαλμένα μέσα από σενάρια της πιο νοσηρής φαντασίας, ως είναι τα στοιχήματα για την πτώχευση μίας χώρας …! Οικονομίες με πήλινα ποδάρια, στηριγμένες όχι στην υγιή δημιουργικότητα και παραγωγή των ανθρώπινων δυνάμεων, που τις αποτελούν, αλλά σε χρήματα δανεικά, προσφερόμενα πάντα με προσδοκία εύκολου και μεγάλου κέρδους, από ασαφή και προστατευμένα με μια κουρτίνα μυστηρίου διεθνή κέντρα εξουσίας, που υποθάλπουν τη διαφθορά και την εξάρτηση.
Ατομικότητες και συλλογικότητες, που μέσα στην έλλειψη συνείδησης , διεφθάρησαν αμοιβαία, εδραιώνοντας μία συνθήκη ζωής σε παγκόσμιο πλέον επίπεδο , που πολλαπλασιάζει ό,τι αφύσικο και αρνητικό, καθιστώντας απευφκταίο και κατακριτέο το κατ’ αρετήν ζειν , που απώθησαν την αλήθεια ότι η ανάπτυξη και δικαίωσή τους είναι δυνατή μόνον , όταν υπάρχουν κατά φύση και αρετή, μόνο όταν θάλπουν την ελευθερία , την αρετή και αυτογνωσία.
Ρωτούμε όλοι εναγώνια, τι φταίει, τι μπορεί να γίνει ! Τις απαντήσεις τις γνωρίζουμε, αλλά είναι σκληρό και πονά να ακούσουμε τις απαντήσεις της συνείδησής μας. Γνωρίζουμε που εμείς ατομικά σφάλλαμε, αδικώντας και παρανομώντας, γνωρίζουμε πού ως συλλογικότητες αφήσαμε τα πράγματα να κυλήσουν στο γκρεμό, μη θέτοντας εμείς εμπόδιο σε όσους οδηγούσαν το τραίνο της χώρας στην καταστροφή, έχοντας οι ίδιοι εξασφαλίσει το ελικόπτερο της προσωπικής τους διαφυγής και ασυλίας. Γνωρίζουμε ότι κανείς δεν θα έρθει για να μας σώσει, αν εμείς δεν αγωνιστούμε γι’ αυτό, μαζεύοντας τα κομμάτια μας και αρχίζοντας να ζούμε ατομικά και συλλογικά κατ’ αρετήν.
Πριν 2000 χρόνια ακούσαμε μία συγκλονιστική διδαχή : «Όπου εστίν γαρ ο θησαυρός υμών, εκεί και η καρδία υμών έσται [Λουκ. 33-35]», αλλά ο δρόμος ήταν δύσκολος και πήραμε την πλατιά λεωφόρο της απωλείας, διαμορφώνοντας με κακή χρήση της ελευθερίας μας το δικό μας Πεπρωμένο, τη ζωή δηλαδή που μας αρμόζει. Ώρα να καθαρθούμε δεχόμενοι τον πόνο, που είναι το κόστος του λάθους μας, ώρα να αυξήσουμε το βαθμό συνείδησής μας, να αναθεωρήσουμε και «ν’ αλλάξουμε ζωή», ατομικά και συλλογικά!