Η Τουρκία καλύπτει το 34% του «προϋπολογισμού» στα κατεχόμενα

Αναλυτική εικόνα για την κατάσταση της οικονομίας στο κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου δίνει ο τουρκοκύπριος δημοσιογράφος Χασάν Καφετζίογλου σε εκτενές ρεπορτάζ, που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Πολίτης».
Σύμφωνα με τον Χ. Καφετζίογλου, ο «προϋπολογισμός» για το 2010 ανέρχεται σε 1.2 δισ. ευρώ. Η Τουρκία καλύπτει το 34% του «προϋπολογισμού».
Ο προϋπολογισμός του 2010 της Κυπριακής Δημοκρατίας, που εγκρίθηκε πρόσφατα από τη Βουλή, προβλέπει έσοδα περίπου πέντε δισ. ευρώ και έξοδα περίπου επτά δισ. ευρώ.
«Όπως γίνεται κάθε χρόνο, ο επίσημος 'προϋπολογισμός' της διοίκησης στο βόρειο τμήμα της Κύπρου αποτέλεσε ένα από τα σημαντικότερα θέματα συζήτησης στην εσωτερική πολιτική σκηνή κατά τη διάρκεια του Δεκεμβρίου. Όμως, η πιο μεγάλη διαφορά φέτος είναι ότι ο έλεγχος του 'προϋπολογισμού' πέρασε στα χέρια του Ντερβίς Έρογλου, ενώ πέρσι ανήκε στον Φερντί Σαμπίτ Σογιέρ. Ο Έρογλου κατηγορεί την περασμένη διοίκηση ότι 'δεν διαχειρίστηκε καλά τα χρήματα'. Ουσιαστικά, και οι αριθμοί επιβεβαιώνουν ότι δεν ήταν πολύ πετυχημένη η 'διαχείριση του προϋπολογισμού' από το Ρεπουμπλικανικό Τουρκικό Κόμμα (ΡΤΚ). Κατά την προετοιμασία του προϋπολογισμού για το 2009, η διοίκηση Σογιέρ προέβλεψε 'έλλειμμα' της τάξης των 102.5 εκατ. ευρώ. Όμως, οι αριθμοί δείχνουν ότι το 'έλλειμμα' αυτό θα φτάσει στα 235 εκατ. ευρώ στο τέλος του Δεκεμβρίου», επισημαίνει ο τουρκοκύπριος δημοσιογράφος.
Στη Λευκωσία υπάρχει και μια «Επιτροπή Βοήθειας», αποτελούμενη από γραφειοκράτες ανώτατου επιπέδου προερχομένων από την Τουρκία, για να συντονίζει αυτή τη βοήθεια της Τουρκίας. Ο πρέσβης της Τουρκίας εκτελεί χρέη Προέδρου της Επιτροπής Βοήθειας. Οι τεχνοκράτες που υπηρετούν σε αυτή την επιτροπή, εκπροσωπώντας τα διάφορα υπουργεία της Τουρκίας, παρακολουθούν στενά όλα τα σχέδια που εκτελούνται με αυτή τη βοήθεια. Αναμένεται ότι τα προσεχή τρία χρόνια η Τουρκία θα παράσχει βοήθεια ύψους 670 εκατ. δολαρίων τον χρόνο κατά μέσο όρο. Όμως, συνήθως η ετήσια βοήθεια της Τουρκίας ξεπερνά τους συμφωνηθέντες αριθμούς. Οι Τουρκοκύπριοι πολιτικοί ζητούν συνεχώς συμπληρωματικές βοήθειες και δάνεια από την Τουρκία για τα «ελλείμματα» που προκύπτουν. Το Κόμμα Εθνικής Ενότητας (ΚΕΕ), που ανέλαβε καθήκοντα φέτος μετά τις εκλογές του περασμένου Απριλίου, προσπάθησε να καλύψει τα «ελλείμματα στον προϋπολογισμό», εξασφαλίζοντας επιπλέον κονδύλι 150 εκατ. ευρώ με ένα «συμπληρωματικό πρωτόκολλο», που υπέγραψε με την Τουρκία.
Το μεγαλύτερο μερίδιο στον προϋπολογισμό είναι οι μισθοδοσίες των δημόσιων υπαλλήλων που ανέρχονται στο 38%. Ακολουθούν τα τρέχοντα έξοδα με 44%. Αποτελούν το 82% του προϋπολογισμού για το 2010 οι πληρωμές για μισθούς, επιδόματα, κοινωνικές παροχές, συντάξεις και βοήθεια σε επίσημους οργανισμούς και τοπικές διοικήσεις. Τα ποσοστά των εσόδων στον προϋπολογισμό είναι τα εξής: Εγχώρια έσοδα 66% και βοήθεια και δάνεια από την Τουρκία 34%.
Οι αξιωματούχοι του ΚΕΕ, παρακολουθώντας από κοντά τον προϋπολογισμό της Κυπριακής Δημοκρατίας για το 2010, επισημαίνουν ότι το «έλλειμμα» στον προϋπολογισμό της, που υποβλήθηκε στη Βουλή, προβλέπει έξοδα 7.2 δισ. ευρώ και έσοδα 5.7 δισ. ευρώ. Αναφέροντας αυτό, οι αξιωματούχοι του τουρκοκυπριακού κόμματος δίδουν το μήνυμα ότι «η κατάστασή δεν είναι τόσο άσχημη όσο νομίζουν κάποιοι».
Στο μεταξύ, ο πληθωρισμός που ήταν 19,2% το 2006 και 9,4% το 2007, ανήλθε στο 14,5% το 2008 και μειώθηκε στο 6% κατά τους πρώτους έντεκα μήνες του 2009.
Από το 2004 και εντεύθεν, η πρεσβεία της Τουρκίας στη Λευκωσία εκδίδει και διανέμει στον Τύπο λεπτομερείς εκθέσεις, που περιέχουν τις βοήθειες και τα δάνεια που παρέχει στους Τουρκοκύπριους. Στο βιβλίο που εξέδωσε το Μάρτιο του 2009 με τίτλο «Επενδύσεις που Προγραμματίζεται να γίνουν το 2009», η Πρεσβεία είχε ανακοινώσει ότι η Τουρκία θα προσέφερε βοήθεια ύψους 543 εκατ. δολαρίων για το 2009. 150 εκατ. δολάρια από αυτό το ποσό θα πήγαιναν σε έργα υποδομής και 60 εκατομμύρια σε σχέδια ενίσχυσης του πραγματικού τομέα της οικονομίας. Στο βιβλίο της πρεσβείας παρατέθηκαν αναλυτικά 345 σχέδια για έργα υποδομής που προγραμματίζονταν για το 2009 και 92 σχέδια για την πραγματική οικονομία.
Μόλις ο Ντερβίς Έρογλου ανήλθε στην εξουσία φέτος και είπε ότι βρήκε άδεια τα ταμεία, η Τουρκία απέστειλε συμπληρωματικό κονδύλι ύψους 150 εκατομμυρίων ευρώ.
Η Πρεσβεία της Τουρκίας ετοιμάζει ξεχωριστές εκθέσεις για τα έργα που προγραμματίζονται και ξεχωριστές για τα έργα που ολοκληρώνονται. Τις προάλλες δημοσιεύθηκε και η «Έκθεση Δράσης», που ετοίμασε η Πρεσβεία για το 2008. Στον πρόλογο της έκθεσης, η οποία καταλαμβάνει 96 σελίδες, ο Πρέσβης της Τουρκίας Σακίρ Φακιλί αναφέρει ότι το 49,4% της βοήθειας που δόθηκε το 2008 χρησιμοποιήθηκε για να καλυφθούν τα ελλείμματα στον προϋπολογισμό σημειώνοντας: «Στόχος μας ως Τουρκία είναι η χρήση του συνόλου αυτής της βοήθειας σε έργα υποδομής και στην πραγματική οικονομία». Επισημαίνει ότι δεν τον χαροποιεί το γεγονός ότι μόνο 27,2% των χρημάτων που στέλλονται από την Τουρκία δαπανώνται σε έργα υποδομής και για στήριξη της πραγματικής οικονομίας.
Ο Φακιλί υπογραμμίζει ότι προγραμματίστηκε οικονομική βοήθεια ύψους 526 εκατ. δολαρίων για το 2008, αλλά στο τέλος δόθηκαν 609 εκατ. Στην «Έκθεση Δράσης για το 2008, αναφορικά με τη βοήθεια που δόθηκε στους Τουρκοκύπριους από την Τουρκία», αναφέρθηκε ότι το 2008 ήταν μια χρονιά κατά την οποία δεν χρησιμοποιήθηκαν αποτελεσματικά τα χρήματα που δόθηκαν ως βοήθεια από την Τουρκική Δημοκρατία.
Σύμφωνα με την έκθεση, το 2008 παρατηρήθηκε το μεγαλύτερο ποσοστό των τελευταίων επτά χρόνων στο θέμα της δαπάνης της βοήθειας της Τουρκίας για κάλυψη των ελλειμμάτων στον προϋπολογισμό και μια τέτοια κατάσταση δεν υπήρξε στο παρελθόν εκτός από την περίοδο 2000-2001. Ενώ το 2006 η βοήθεια της Τουρκίας δαπανήθηκε κατά ένα μεγάλο ποσοστό για επενδύσεις, το 2008 μεγάλο μέρος αυτής της βοήθειας μεταφέρθηκε στο έλλειμμα του προϋπολογισμού. Οι δε δαπάνες για την άμυνα ακολούθησαν σταθερή πορεία. Με χρήματα της Τουρκίας υλοποιήθηκαν ή βοηθήθηκαν συνολικά 37 έργα το 2008.
Σύμφωνα με την έκθεση, φαίνεται ότι το 41% των κονδυλιών που δόθηκαν για την άμυνα, τα έργα υποδομής, την πραγματική οικονομία και τον χρηματοπιστωτικό τομέα μεταφέρθηκαν στο 2009.
Αξιοπρόσεχτο, επισημαίνει ο Χ. Καφετζίογλου, είναι και το γεγονός ότι δεν καθίσταται δυνατόν να χρησιμοποιηθούν τα περισσότερα από τα χρήματα που δίδονται και μεταφέρονται στην επόμενη χρονιά. Η Πρεσβεία της Τουρκίας στη Λευκωσία, η οποία αξιολόγησε το ποσοστό αυτό ως πολύ υψηλότερο από αυτό που έπρεπε να ήταν, κατέδειξε ως το λόγο για τον οποίο συμβαίνει αυτό «το γεγονός ότι προχωρούν πολύ αργά οι επενδύσεις του δημοσίου και τα κίνητρα στην πραγματική οικονομία στην Κύπρο και είναι πολύ μακρά η διαδικασία δαπάνης αυτών των κονδυλιών, παρά το γεγονός ότι υπάρχουν αρκετά κονδύλια για επενδύσεις και για στήριξη της πραγματικής οικονομίας».
kathimerini.grμε πληροφορίες ΑΠΕ-ΜΠΕ