Διπλωματικές και πολιτικές οπτικές της παρουσίας του Γενικού Προξενείου της Τουρκίας στην Κομοτηνή

Η ιστοσελίδα μας σας παρουσιάζει σήμερα την εισήγηση του Θεοφάνη Μαλκίδη, λέκτορα του ΔΠΘ, στην εκδήλωση της Πρωτοβουλίας μας για την Απομάκρυνση του Τουρκικού Προξενείου Κομοτηνής (Αλεξανδρούπολη 22/1/2010). Πρόκειται για ένα πραγματικά πολύτιμο κείμενο, που ξεκαθαρίζει απόλυτα και με τον πλέον τεκμηριωμένο τρόπο ποιες είναι ακριβώς (βάσει του Διεθνούς Δικαίου και των κανόνων της Διεθνούς Διπλωματίας) οι αρμοδιότητες και οι υποχρεώσεις ενός προξενείου και των υπαλλήλων του, αλλά και τους πλήρεις και ποικίλους λόγους για τους οποίους το τουρκικό Προξενείο Κομοτηνής θα έπρεπε από καιρό να έχει εκδιωχθεί από τη χώρα μας, εξαιτίας της σταθερά από το 1923 και εξής εξωθεσμικής, παράνομης και υπονομευτικής του δράσης. Μελετήστε το προσεκτικά… 
    1. ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ-ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ-ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΟ ΣΩΜΑ
   Διπλωματικό Δίκαιο ονομάζεται το σύνολο των διεθνών κανόνων που διέπουν τις διπλωματικές σχέσεις και αφορούν κυρίως τους διπλωματικούς υπαλλήλους και κατ΄ επέκταση τη διπλωματική εθιμοτυπία.
   Το Διπλωματικό Δίκαιο χωρίζεται σε τρία κύρια μέρη:   α) Αποκατάσταση διπλωματικών σχέσεων,   β) Μορφές ανάπτυξης διπλωματικών σχέσεων και  γ) Διπλωματικά προνόμια και ασυλίες. (Νάσκου–Περάκη Π.–Ζάικος Ν. Εισαγωγή στο Δίκαιο των Διπλωματικών και Προξενικών Σχέσεων. Θεσσαλονίκη 2003)
   Με τον όρο διπλωματικές σχέσεις, νοούνται οι μεταξύ κρατών αναπτυγμένες σχέσεις που εκδηλώνονται κυρίως με αποστολές και εγκαταστάσεις διπλωματικών υπαλλήλων. Οι διπλωματικές σχέσεις διέπονται από το Διπλωματικό Δίκαιο όπως αυτό συνομολογήθηκε με τη Σύμβαση Βιέννης (1961), ενώ οι προξενικές σχέσεις με τη σχετική Σύμβαση της Βιέννης (1963). Στο Διπλωματικό Σώμα περιλαμβάνονται οι αρχηγοί των διπλωματικών αντιπροσωπειών,  των Πρεσβειών, ενώ σε πολλά κράτη περιλαμβάνονται όλο το προσωπικό των Πρεσβειών που φέρει διπλωματικό χαρακτήρα π.χ. σύμβουλοι, γραμματείς, ακόλουθοι (εμπορικοί, στρατιωτικοί, ναυτικοί ), διερμηνείς κ.λπ.  (Σκαλτσά Ι. Οι διπλωματικοί αντιπρόσωποι εν των πλαισίω των διεθνών σχέσεων και του διεθνούς δικαίου. Θεσσαλονίκη 1972). Κατάλογος του προσωπικού αυτών ανακοινώνεται στο Υπουργείο Εξωτερικών της Χώρας που ενημερώνεται για κάθε επερχόμενη μεταβολή.
   2. ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΔΙΠΛΩΜΑΤΩΝ
   Τα καθήκοντα των διπλωματών όπως ορίζονται είναι τα εξής:   1) Αντιπροσώπευση του κράτους στο κράτος που υπηρετεί.   2)   Προστασία συμφερόντων του κράτους και των πολιτών του μέσα στα όρια του Διεθνούς Δικαίου  3)   Διαπραγμάτευση με τη κυβέρνηση του κράτους όπου είναι διαπιστευμένος   4)   Πληροφόρηση του κράτους για τις εξελίξεις στο κράτος που υπηρετεί.   5)   Προώθηση φιλικών σχέσεων και ανάπτυξη οικονομικών, πολιτιστικών και επιστημονικών σχέσεων.
   3. ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΠΡΟΞΕΝΩΝ
   1. Το κυριότερο καθήκον των Γενικών προξένων, προξένων, υποπρόξενων και προξενικών πρακτόρων (διπλωματικοί υπάλληλοι),  είναι να μεριμνούν για την προστασία των συμφερόντων  του κράτους αποστολής και των πολιτών του. (άρθρο 5 της Σύμβασης για τις Προξενικές σχέσεις)
   2. Ο πρόξενος είναι ο δίαυλος για την ανάπτυξη των εμπορικών, οικονομικών, πνευματικών και επιστημονικών σχέσεων του κράτους αποστολής και υποδοχής.
   3. Στα καθήκοντά του περιλαμβάνονται η έκδοση και ανανέωση διαβατηρίων, η έκδοση άδειας εισόδου (βίζα),  άσκηση ληξιαρχικών πράξεων, συνδρομή σε μέσα μεταφοράς, κλπ.
   Εκ των πραγμάτων δηλαδή ο χαρακτήρας  της εντολής της προξενικής εντολής είναι περιορισμένος.
   4. ΠΡΟΝΟΜΙΑ ΔΙΠΛΩΜΑΤΩΝ
   Οι διπλωμάτες  έχουν μία σειρά από προνόμια και ασυλίες (π.χ ετεροδικία, απαραβίαστο της διπλωματικής αποστολής, διπλωματικό ταχυδρομείο, κ.ά). (Κ. Οικονομίδης Απαραβίαστον και ετεροδικία των διπλωματικών υπαλλήλων . Θεσαλονίκη 1970)
   Τα προνόμια όμως δεν σημαίνουν και ατιμωρησία. Για παράδειγμα σε περίπτωση που οι αρχές του κράτους υποστηρίζουν ότι ο διπλωματικός σάκκος περιέχει παράνομο περιεχόμενο, μπορούν να ζητήσουν να ανοιχθεί. Σε περίπτωση άρνησης ο σάκκος επιστρέφει στον τόπο προέλευσης.  (Ευσταθιάδης Ε. Διεθνές Δίκαιο Ι 1976)
   5. ΔΥΝΑΜΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ
   Το μέγεθος της Διπλωματικής Αποστολής αποτελεί ένα ζήτημα που καθορίζεται από το  κράτος που αποστέλλει τους διπλωμάτες του. Στην περίπτωση όμως που η Διπλωματική Αποστολή  είναι πάνω από τα «λογικά» και «κανονικά» όρια, το κράτος φιλοξενίας, μπορεί να ζητήσει τον περιορισμό του αριθμού  (άρθρο 11 της Σύμβασης της Βιένης για τις Διπλωματικές σχέσεις). Έτσι μία χώρα μπορεί να ζητήσει την αποχώρηση των «υπεράριθμων» διπλωματών. Για παράδειγμα, το Σουρινάμ ζήτησε το 1983 από την Κούβα τον περιορισμό του αριθμού των διπλωματών και μέσα σε 14 μέρες αποχώρησαν 20 διπλωματικοί υπάλληλοι και 80 σύμβουλοι.
   6. ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΩΝ
   Το γεγονός ότι το διεθνές δίκαιο καθιερώνει ειδικούς κανόνες για τους διπλωμάτες δεν σημαίνει ότι ο διπλωμάτης θα πρέπει να αδιαφορεί για την τήρηση του δικαίου του κράτους που υπηρετεί.