Τρία σενάρια για την περικοπή των επιδομάτων

O «γόρδιος δεσμός» των επιδομάτων καθιστά ιδιαίτερα δυσχερή την υλοποίηση της δέσμευσης του πρωθυπουργού κ. Γ. Παπανδρέου για την κατάρτιση ενιαίου μισθολογίου στο Δημόσιο. Παρά ταύτα η κυβέρνηση θα προχωρήσει άμεσα στις αποφάσεις της καθώς μάλιστα πιέζεται και από τις Βρυξέλλες για λήψη πρόσθετων μέτρων και περικοπή αμοιβών. Με δεδομένο μάλιστα ότι το πλήθος και το εύρος των επιδομάτων αποτελούν ευρωπαϊκή πρωτοτυπία (όπως αποδεικνύεται και από τα ισχύοντα για τους δημοσίους υπαλλήλους στις χώρες-μέλη της Ενωσης, τα οποία παρουσιάζει σήμερα «Το Βήμα» ), η κυβέρνηση θα συνδέσει τον δεύτερο γύρο των περικοπών με το νέο ενιαίο μισθολόγιο. Πολύ σύντομα ο υπουργός Οικονομικών κ. Γ. Παπακωνσταντίνου θα ανακοινώσει τη σύνθεση της «Επιτροπής Μισθών» η οποία θα αναλάβει την επεξεργασία του νέου μισθολογίου. Οπως αναφέρουν πληροφορίες, στο τραπέζι των κυβερνητικών συσκέψεων αλλά και των επαφών με την ΑΔΕΔΥ για το ενιαίο μισθολόγιο έχουν ήδη κατατεθεί τρία σενάρια. Μάλιστα τα δύο εξ αυτών είναι βέβαιο ότι θα προκαλέσουν μεγάλες αντιδράσεις καθώς μπροστά τους η ήδη εξαγγελθείσα περικοπή των επιδομάτων κατά 10% θα μοιάζει με μάχη χαρακωμάτων...

1ο σενάριο
Νέο μισθολόγιο μόνο για τους νέους
Στην κυβέρνηση πληθαίνουν οι φωνές που επαναφέρουν στο προσκήνιο το σενάριο: το νέο μισθολόγιο να ισχύει μόνον για τους νεοεισερχόμενους υπαλλήλους. Το σενάριο αυτό, που αυτόματα παραπέμπει σε επιλογές της προηγούμενης κυβέρνησης, συναντά την έντονη αντίδραση της ΑΔΕΔΥ.

Σε περίπτωση που εγκαταλειφθεί τελικά το σενάριο για «μισθούς δύο ταχυτήτων στο Δημόσιο» και η κυβέρνηση επιλέξει να συγκρουστεί με τις συντεχνίες των οποίων τα προνόμια θα περιορισθούν από το νέο μισθολόγιο, οι επιλογές στις οποίες προσανατολίζεται είναι δύο: η πρώτη αφορά την υιοθέτηση μιας νέας οριζόντιας και κάθετης σχέσης μεταξύ των μισθολογικών κλιμακίων που ισχύουν σήμερα.

Κάτι το οποίο προτείνει και η ΑΔΕΔΥ, με παράλληλη ενσωμάτωση του κινήτρου απόδοσης και του επιδόματος των 176 ευρώ στον βασικό μισθό και κατάργηση όλων των ειδικών επιδομάτων. Η επιλογή αυτή μπορεί να τονώνει το αίσθημα της δικαιοσύνης (σε περίπτωση κατά την οποία βεβαίως συνοδευτεί και από τη σύνδεση μισθού με την παραγωγικότητα) αλλά θεωρείται «καταστρεπτική» για τις κατηγορίες των υπαλλήλων με τα παχυλά επιδόματα. Η ΑΔΕΔΥ συμφωνεί με μια τέτοια εξέλιξη. Σημαντική ωστόσο προϋπόθεση είναι ο εισαγωγικός μισθός να διαμορφωθεί σε 1.400 ευρώ μηνιαίως, πράγμα όμως που από την κυβέρνηση θεωρείται απαγορευτικό υπό τις παρούσες δημοσιονομικές συνθήκες.

2ο Σενάριο
Σταδιακή ενσωμάτωση σε 5 - 10 χρόνια
Σ ε αυτό το ενδεχόμενο η κυβέρνηση φέρεται να έχει ως κύριο κορμό της τη σταδιακή ενσωμάτωση των επιδομάτων στον βασικό μισθό σε βάθος χρόνου- πέντε ή ακόμη και δέκα χρόνια.

Αυτό προβλέπει ότι οποιαδήποτε εσωτερική αλλαγή στο μισθολόγιο, με τροποποίηση της υφιστάμενης οριζόντιας και κάθετης σχέσης μεταξύ των διαφόρων κατηγοριών, θα χρηματοδοτείται, τρόπον τινά, από τα επιδόματα. Το ποσοστό ενσωμάτωσης, με άλλα λόγια, που θα επιλέγεται κάθε χρόνο για τον βασικό μισθό, θα αφαιρείται από τη δαπάνη για τα επιδόματα τα οποία και θα περικόπτονται με αυτόν τον τρόπο σταδιακά.

Το σενάριο αυτό, για το οποίο η ΑΔΕΔΥ θέτει και πάλι ως προϋπόθεση τη διαμόρφωση του κατώτατου μισθού σε 1.400 ευρώ, είναι ωστόσο εξαιρετικά δύσκολο να «περπατήσει» καθώς τα επιδόματα τα οποία λαμβάνουν οι διάφορες κατηγορίες δημοσίων υπαλλήλων ποικίλλουν.

Οι υπάλληλοι, για παράδειγμα, των οποίων το ύψος των επιδομάτων που λαμβάνουν είναι 500 ευρώ (βλ. εκπαιδευτικοί) δεν μπορούν να χρηματοδοτήσουν το νέο μισθολόγιο με τον ίδιο τρόπο που θα το χρηματοδοτούν οι υπάλληλοι των οποίων τα επιδόματα υπερβαίνουν τα 1.500

ευρώ (βλ. τελωνειακοί, εφοριακοί). Η μόνη λύση θα ήταν το ποσό που θα εξοικονομηθεί από την κατάργηση των επιδομάτων να αποτελέσει αργότερα αποθεματικό ενός Ταμείου Χρηματοδότησης του Μισθολογίου.

3ο Σενάριο
Αύξηση του κατώτατου μισθού στα 978 ευρώ και πλαφόν 2.855 ευρώγια τον ανώτατο
Η Η ΑΔΕΔΥ προτείνει η οριζόντια σχέση μεταξύ των υπαλλήλων της κατηγορίας Υποχρεωτικής Εκπαίδευσης (ΥΕαπόφοιτοι Δημοτικού) και Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης (ΠΕ) να είναι 1 προς 1,5 και η κάθετη σχέση 1 προς 3, όπως ακριβώς συμβαίνει σε πολλές χώρες της Ευρώπης. Σήμερα η οριζόντια σχέση μεταξύ των μισθολογικών κλιμακίων είναι 1,17 (Δημόσια Εκπαίδευση- ήτοι απόφοιτοι Γ΄ Γυμνασίου), 1,31 (Τεχνικής Εκπαίδευσης) και 1,37 (ΠΕ). Ο βασικός μισθός, λοιπόν, στην κατηγορία ΥΕ που είναι σήμερα 711 ευρώ μηνιαίως, σε περίπτωση ενσωμάτωσης του κινήτρου απόδοσης και των 176 ευρώ θα διαμορφωθεί σε 978 ευρώ μηνιαίως. Παράλληλα οι νεοεισερχόμενοι υπάλληλοι της κατηγορίας ΠΕ θα λαμβάνουν 1.469 ευρώ από 985 ευρώ σήμερα, ενώ ο ανώτατος μισθός στο Δημόσιο δεν θα υπερβαίνει σε καμία περίπτωση τα 2.855 ευρώ. Η «λύση» αυτή έχει το πλεονέκτημα ότι δεν συνεπάγεται κανένα κόστος. Αντίθετα προϋποθέτει εξοικονόμηση σημαντικών πόρων για το κράτος υπό δύο προϋποθέσεις: πρώτον, να καταργηθούν αυτομάτως όλα ανεξαιρέτως τα επιδόματα που καλύπτουν περίπου το 40% της μισθολογικής δαπάνης και, δεύτερον , να μη γίνει αποδεκτή η πρόταση της ΑΔΕΔΥ για τη διαμόρφωση του βασικού μισθού της κατηγορίας ΥΕ σε 1.400 ευρώ.

Σε κάθε περίπτωση το ισχύον ελληνικό σύστημα αποτελεί ευρωπαϊκή πρωτοτυπία. Στις χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης υπάρχει διαφοροποίηση των αμοιβών των δημοσίων υπαλλήλων με βάση τη γνώση, την απόδοση, την βαθμολογική προαγωγή και την ανάληψη ευθυνών. Αντίθετα, δηλαδή με το δικό μας, όπου τη διαφοροποίηση καθορίζουν τα... ειδικά επιδόματα.