SPIEGEL: Μίζες στη Ferrostaal για τα υποβρύχια κατά το πρότυπο της Simens

Εκτενέστατο ρεπορτάζ για σκάνδαλα με μίζες στην εταιρεία Ferrostaal, η οποία μεταξύ άλλων είχε αναλάβει το κλείσιμο συμφωνίας πώλησης γερμανικών υποβρυχίων τύπου 214 της HDW με το ελληνικό Δημόσιο, δημοσιεύει στο νέο τεύχος του το εβδομαδιαίο περιοδικό DER SPIEGEL με τίτλο «Κωδικός “Κύκλος προσευχής» και υπότιτλο «Τα πρακτικά των ανακρίσεων της εισαγγελίας του Μονάχου περιγράφουν στην υπόθεση της Ferrostaal την εικόνα ενός προφανώς πολύ διεφθαρμένου ομίλου. Στο επίκεντρο: γερμανικά υποβρύχια, το καμάρι της εγχώριας εξοπλιστικής βιομηχανίας».

Το δημοσίευμα αναφέρεται αρχικά στον όγκο της δικογραφίας, που έχει σχηματιστεί για το σκάνδαλο Ferrostaal, στο οποίο εμπλέκονται περί τα 50 άτομα με την κατηγορία της δωροδοκίας και της απιστίας, αλά και στις προσπάθειες που έκαναν αρχικά να αποκρύψουν τεκμήρια της δραστηριότητάς τους με παράνομους χρηματισμούς για την κατακύρωση παραγγελιών υποβρυχίων και εξοπλιστικών εν γένει. Ως τέτοια περίπτωση αναφέρεται ο πρώην μάνατζερ της Ferrostaal Horst W., που μεταξύ άλλων έκρυψε στο σπίτι της νύφης του μια λίστα με ύποπτες πληρωμές στην Ελλάδα.

Αλλά και δύο άλλοι μάνατζερ, πρώην μέλη του Δ.Σ. του εν λόγω ομίλου, εμπλέκονται στην υπόθεση, ένας εκ των οποίων είναι ο Matthias Mitscherlich, γιος των γνωστών ψυχαναλυτών Margarete και Alexander Mitscherlich. Η εισαγγελία του Μονάχου ζητά τώρα από τη νέα ηγεσία της Ferrostaal την καταβολή προστίμου ύψους 200 εκατομ. ευρώ, όσο περίπου και από τη Siemens, προκειμένου να σταματήσει την περαιτέρω διαδικασία.

Αποδείξεις μέχρι τώρα δεν υπάρχουν, αλλά το βέβαιο είναι – γράφει το SPIEGEL – ότι «η υπόθεση Ferrostaal μας παραπέμπει άμεσα πίσω σε δυσάρεστες περιόδους της μιζαδόρικης Γερμανικής Δημοκρατίας, σε ονόματα που εμφανίζονται και στην εξοπλιστική συμφωνία της διακυβέρνησης Κολ, δηλαδή στην πώληση 36 ανιχνευτικών τεθωρακισμένων Fuchs στη Σαουδική Αραβία, κατά την οποία 220 εκατομ. μάρκα μπήκαν σε λογαριασμούς off shore εταιρειών».

Συγκεκριμένα, στο δημοσίευμα αναφέρονται τα εξής:

“Στο επίκεντρο του σκανδάλου βρίσκεται το καμάρι της γερμανικής εξοπλιστικής βιομηχανίας: τα υποβρύχια των ναυπηγείων HDW του Κιέλου. Τα καλύτερα και πλέον σύγχρονα υποβρύχια του κόσμου. Το υποβρύχιο εξ ορισμού. Αλλά για να πωληθεί στο εξωτερικό μόνο χάρη στη Ferrostaal και με τη βοήθεια μίζας.

Στα τέλη Οκτωβρίου 2010 οι έρευνες δεν είχαν εντοπίσει ακόμα ποιοι πολιτικοί και στρατιωτικοί στην Ελλάδα, την Πορτογαλία και τη νότιο Αφρική είχαν δωροδοκηθεί. Ίσως και να μη βρεθεί ποτέ ποιοι ήταν. Εξ ου και οι δικηγόροι των κατηγορουμένων μιλούν για εκβιαστικές πιέσεις μιας εισαγγελίας, που δεν διαθέτει αποδείξεις. Αλλά το ότι οι εντυπωσιακά μεγάλες προμήθειες, που πλήρωσε η Ferrostaal σε δήθεν συμβούλους, έχουν μικρή σχέση με την παροχή συμβουλών και αφορούν περισσότερο το μοίρασμα ‘μιζών’, αυτό θεωρείται πλέον βέβαιο από τους ερευνητές της υπόθεσης. Το αργότερο από τότε που ερευνούν όλο και βαθύτερα τη συμφωνία με την Ελλάδα.

Τι μέρα η 2α Νοεμβρίου 2010. Μέρα γιορτής στο Κίελο. Επιτέλους. Μετά από 4 χρόνια, που ο ‘Παπανικολής’ έμεινε στο ‘ντοκ’ της HDW, έχοντας παραγγελθεί αλλά όχι παραληφθεί, κυμάτιζε στο υποβρύχιο η ελληνική σημαία. Ένας έλληνας αντιναύαρχος εκθείαζε την υπέροχη τεχνολογία. Και ο έλληνας πρέσβης ερωτεύτηκε αμέσως τις καμπύλες του υπερόπλου.
Από το 2000 είχε παραγγείλει η Ελλάδα τέσσερα υποβρύχια του νέου τύπου 214, ένα αυτό του Κιέλου και ακόμα τρία για να κατασκευαστούν σε ελληνικό ναυπηγείο, συνολικής αξίας 1,14 δις. ευρώ. Τότε στην Αθήνα κυβερνούσε ακόμα το ΠΑΣΟΚ. Μετά, το 2004, ήλθε στην εξουσία η ΝΔ και δεν ήθελε πια το υποβρύχιο, δήθεν επειδή έγερνε πολύ. Στην πραγματικότητα έγερνε μάλλον η χρηματοδότηση. Από το 2009 όμως το λόγο είχε και πάλι το ΠΑΣΟΚ. Και όλα ήταν καλά. “

Στη συνέχεια το δημοσίευμα αναφέρεται στο ρόλο του Johann Friedrich Haun, που μέχρι τη συνταξιοδότησή του το 2003 ήταν ο δεύτερος τη τάξει στη HDW και 32 χρόνια πριν στη Ferrostaal, ένας από τους σημαντικότερους μάνατζερ με μεγάλη επιρροή στο χώρο της γερμανικής εξοπλιστικής βιομηχανίας. Όσα είπε ο Χάουν στην έκτη κατάθεσή του στις 27 Οκτωβρίου 2010- γράφει το SPIEGEL – ήταν καθοριστικά για την υπόθεση:
Ο ίδιος – είπε – δεν μίλησε ποτέ με συμβούλους για δωροδοκία, που είχε εγγράψει η Ferrostaal όσον αφορά τη συμφωνία πώλησης υποβρυχίων στην Ελλάδα. «Ήταν μια συμφωνία κυρίων». Αλλά «για τον καθένα ήταν σαφές ότι»: Αν ήταν αναγκαίο να δώσουν αυτοί οι σύμβουλοι χρήματα σε άτομα σημαντικά για τη λήψη αποφάσεων, προκειμένου να κερδηθεί η παραγγελία, τότε αυτό και έπρεπε να γίνει. Ο Χάουν είπε επίσης ότι κατά την άποψή του είναι σίγουρο ότι και σ’ αυτή την περίπτωση κάτι τέτοιο έγινε. Κι αν έγινε, «για μένα ήταν εντάξει». Ακόμα τόνισε ότι ο ίδιος δεν γνωρίζει πόσα χρήματα από τις παχυλές προμήθειες των συμβούλων κατέληξαν τελικά σε ‘μίζες’ και για ποιους, και δεν ήθελε ούτως ή άλλως να ξέρει. Ωστόσο ένα πράγμα πιστεύει ότι μπορεί να πει ο Χάουν με βεβαιότητα: «Σαν Γερμανός δεν μπορείς να κάνεις δουλειές στην Ελλάδα». Όχι, χωρίς μια «Team A», έναν «Κύκλο προσευχής» – κωδικούς, που χρησιμοποιούσαν οι φερόμενοι ως συνήγοροι των συμφερόντων της Ferrostaal.

Το SPIEGEL αναφέρει ότι η υπόθεση Ferrostaal σχετικά με ύποπτες πληρωμές δεν αφορά μόνο την πώληση γερμανικών υποβρυχίων στην Ελλάδα, αλλά και άλλα ‘ντιλ’ της εταιρείας με χώρες όπως η Αίγυπτος, η Αργεντινή και η Κολομβία. Αλλά καμιά υπόθεση δεν φωτίστηκε έκτοτε περισσότερο από τους ερευνητές της εισαγγελίας Μονάχου όσο η συμφωνία για τα υποβρύχια με την Ελλάδα, για την οποία πρόσφατα ενδιαφέρθηκε και η εισαγγελία Αθηνών. Από τις έρευνες διαπιστώθηκε ότι η υπόθεση έχει μεγάλο παρελθόν τόσο για τους Έλληνες όσο και για τους Γερμανούς.

Από τις καταθέσεις του J.F. Haun και του διευθύνοντος συμβούλου της HDW Walter Klausmann προέκυψε ότι η παραγγελία υποβρυχίων του τύπου 214 από την Ελλάδα το 2000 λειτούργησε σαν ‘κράχτης’ για το marketing του νέου προϊόντος της HDW, προκειμένου να ενδιαφερθούν να αγοράσουν και άλλες χώρες. Oι προετοιμασίες είχαν αρχίσει ήδη το 1997, όταν εμφανίστηκαν οι πρώτες ενδείξεις ότι η Ελλάδα χρειάζεται νέα υποβρύχια. Υπήρχαν βέβαια και άλλες προσφορές, από τους Σουηδούς, τους Ολλανδούς και κυρίως τους Γάλλους, και μάλιστα σε πολύ φθηνότερη τιμή.

Ο Χάουν κατέθεσε στους ανακριτές ότι στην Ελλάδα δεν κλείνεις δουλειές χωρίς να είσαι «κοινωνικά και πολιτικά καλά δικτυωμένος». Γι’ αυτό – κατά τον Χάουν – και ο γάλλος πρέσβης ήταν κάθε τρεις και λίγο στα γραφεία των ελλήνων Υπ. Άμυνας και Οικονομικών. Αλλά και ο Χάουν ήξερε καλά έναν «καθ’ όλα αξιότιμο άνθρωπο», που γνώριζε τα πράγματα. Κι αυτός ήταν ο Hermann Graf von P?ckler.

O φον Πούκλερ ήταν κομματικός φίλος του Franz Josef Strau και μεταξύ άλλων ιδιοκτήτης της εταιρείας Eurotechnik GmbH. Είχε γίνει γνωστός ως μεσάζων για να κλείνουν δουλειές για τη γερμανική βιομηχανία στο εξωτερικό. Τη δεκαετία του ’80 ήταν εκπρόσωπος των Odenwaldwerke σε πολλές χώρες, που κατασκεύαζαν και τα τεθωρακισμένα τύπου Fuchs. Η Thyssen είχε πουλήσει το 1991 36 τέτοια τεθωρακισμένα στη Σαουδική Αραβία με 220 εκατομ. μάρκα προμήθεια, που αναφερόταν ως «χρήσιμες δαπάνες», κυρίως σε δύο εταιρείες του Παναμά, με ιδιοκτήτη τον Mansour Ojjeh, σαουδάραβα πολυεκατομμυριούχο.

Ο Πούκλερ αρνείται ότι ήταν ο γερμανός μεσάζων του Ojjeh για την Thyssen, αλλά ο μάνατζερ της Thyssen Jurgen Maumann έχει ήδη καταθέσει ότι τον συνάντησε στις 9.10.1990 για να μιλήσουν για το ‘ντιλ’ των τεθωρακισμένων Fuchs. Συνοδευόταν μάλιστα και από κάποιον Λιβανέζο με το ψευδώνυμο Ago, που το Μάρτιο του 1991 έκλεισε τη συμφωνία με τους Σαουδάραβες στο Λονδίνο.

Ο Πούκλερ και ο Άγκο εμφανίζονται στο προσκήνιο για την παραγγελία των υποβρυχίων από την Ελλάδα το 1997. Και το ‘ντιλ’ ακολουθεί την ίδια μέθοδο για να κλείσει, όπως στην περίπτωση των τεθωρακισμένων Fuchs. Και πάλι εμβάζονται χρήματα σε δήθεν εταιρείες συμβούλων σε ‘φορολογικούς παραδείσους’, που παίρνουν παχυλές προμήθειες, για να τις μοιράσουν στη συνέχεια σε πολιτικούς η αξιωματούχους του ελληνικού δημοσίου. Τα συμβόλαια με αυτούς τους ‘συμβούλους’ κατατίθενται επίσης σε θυρίδες ελβετικής τράπεζας.

Ο Πούκλερ έχει καταθέσει ότι ο Χάουν τον προσέγγισε για να τον βοηθήσει στο θέμα της συμφωνίας με την Ελλάδα για την παραγγελία υποβρυχίων. Και τότε γεννήθηκε το Team A με τον κωδικό «Κύκλος προσευχής», στον οποίο ανήκαν ο Χάουν, ο Πούκλερ, ο ‘Άγκο’, ένας παιδικός φίλος του, που τον γνώριζε και ο Πούκλερ, και ένας έλληνας αρχιτέκτονας, που κατά τον Χάουν τους σύστησε ο τότε Υπ. Άμυνας Άκης Τσοχατζόπουλος. «Οι δυο τους γνωρίζονταν από το ΠΑΣΟΚ, ήταν φίλοι από παλιά», ανέφερε στην κατάθεσή του ο Χάουν. Ο πολιτικός αρνήθηκε να μιλήσει στο SPIEGEL.
Εδώ μπαίνει και ο μεγάλος άγνωστος, που αυτοαποκαλείται Αλέξανδρος Αβατάγγελος, αλλά η εισαγγελία δεν είναι βέβαιη ούτε καν αν γράφεται έτσι το όνομά του. Δήλωσε διεύθυνση κατοικίας στην Κύπρο, που στη συνέχεια αποδείχτηκε ανύπαρκτη. Ωστόσο ο ‘Αγκο επέμενε ότι θα ήταν χρήσιμος και έπρεπε να ενταχθεί στην ομάδα. Ανήκε μάλιστα στο αραβικό παρακλάδι της. Και τελικά συμπεριελήφθη στο ?Team A?.

Τον Ιούνιο του 1997, στο ξενοδοχείο Baur au Lac της Ζυρίχης, πραγματοποιείται η καθοριστική συνάντηση, όπως προκύπτει από τα πρακτικά της εισαγγελίας Μονάχου. Τότε υπογράφονται και τα μυστικά συμβόλαια από τα μέλη του Team A για τρεις εταιρείες με έδρα την Καραϊβική. Αν η Ελλάδα πράγματι παραγγείλει τα υποβρύχια, θα λάβουν 4,5% επί της τιμής αγοράς, αυτό ήταν το ‘ντιλ’. Για τη Ferrostaal υπέγραψε ο ειδικός του Χάουν για ελληνικά θέματα Hans-Dieter M., παλιός υπάλληλος της εταιρείας με 40ετή προϋπηρεσία. Στη συνέχεια τα συμβόλαια κλειδώνονται στη θυρίδα αρ. 20843 της UBS.

Όταν το 2000 η ελληνική κυβέρνηση κατακυρώνει την παραγγελία τεσσάρων νέων υποβρυχίων στους Γερμανούς και μετά από δύο χρόνια αναθέτει στη HDW και τον εξοπλισμό παλαιότερων υποβρυχίων, αρχίζει να ρέει το χρήμα:
Όπως αναφέρουν τα πρακτικά της εισαγγελίας, η Ferrostaal κατέβαλε χρήματα στον επίσημο εμπορικό αντιπρόσωπό της στην Ελλάδα. Αυτός έπρεπε να λάβει 7,5% προμήθεια για τη συμφωνία, 120 εκατομ. ευρώ. Στην πραγματικότητα, το 3% ήταν για τον ίδιο και το άλλο 4,5% προοριζόταν για το ?Team A?. Η εταιρεία του Πούκλερ πήρε «μόνο» 300.000 ευρώ.

Η χρησιμοποίηση του επίσημου αντιπροσώπου της Ferrostaal στην Ελλάδα Hans-Dieter M. έγινε τελικά, επειδή μετά το Φεβρουάριο του 1999 άλλαξε ο γερμανικός νόμος, που επέτρεπε σε γερμανικές εταιρείες να δίνουν χρήματα για να πάρουν δουλειές στο εξωτερικό δηλώνοντάς τα στη γερμανική εφορία. Έτσι, η Ferrostaal δεν μπορούσε πλέον να στέλνει χρήματα σε off shore, μέσω των οποίων καλύπτονταν οι πραγματικοί αποδέκτες. Το SPIEGEL παρατηρεί χαρακτηριστικά: «Αλλά ποιος κυνηγός φοροφυγάδων στην Ελλάδα θα έκανε έλεγχο σε έναν αξιότιμο αντιπρόσωπο ενός γερμανικού ομίλου;».

Από το Μάρτιο του 2000 εισέρρευσαν στα ταμεία του ?Team A? 25,3 εκατομ. ευρώ. Αλλά το 2003 σταμάτησαν τα εμβάσματα. Ο Haun και ο Hans-Dieter M. Συνταξιοδοτήθηκαν και την εκπροσώπηση της Φεροστάλ στην Ελλάδα ανέλαβε ο Horst W., ενώ διευθύνων σύμβουλος της HDW έγινε ο Mitscherlich. Οι πρόσφατες έρευνες της εισαγγελίας Μονάχου στο σπίτι της νύφης του Horts W. απεκάλυψαν την ύπαρξη μιας λίστας φερόμενων ως αποδεκτών περίπου 55 εκατομ. ευρώ στην Ελλάδα. Αλλά εκτός από το ?Team A? πήραν και άλλοι προμήθεια, με αποτέλεσμα αυτή να μειωθεί τελικά από 120 σε 80 εκατομ. Γι’ αυτό το λόγο η εταιρεία που ανήκε στον Αβατάγγελο στην Καραϊβική κατέθεσε αγωγή το 2006 στην Ελβετία, ζητώντας να ισχύσει η αρχική συμφωνία. Στο τέλος, η Φεροστάλ του πλήρωσε 11 εκατομ. ευρώ επιπλέον. Την εντολή πληρωμής έδωσε στις 8.8.2007 ο Mitscherlich, που γι’ αυτό είναι σήμερα κατηγορούμενος για δωροδοκία σε μια εξαιρετικά σοβαρή υπόθεση. Τι γνώριζε όμως πράγματι για την υπόθεση;

Το SPIEGEL αναφέρει ότι ο Mitscherlich δεν μπορεί να μην ήξερε για τις μεθόδους ‘λαδώματος’ που εφαρμόζονται για την ανάθεση μεγάλων έργων στην Ελλάδα, τη στιγμή μάλιστα που ο ίδιος έζησε δύο χρόνια στην Ελλάδα διευθύνοντας το αεροδρόμιο Ελ Βενιζέλος. Ο δικηγόρος του ισχυρίζεται ότι ο πελάτης του είχε υποπτευθεί ότι κάτι δεν πηγαίνει καλά στη συμφωνία με την Ελλάδα, γι’ αυτό και διέταξε να ερευνηθεί η υπόθεση, αλλά τελικά δεν βρήκε τίποτε το αξιόμεμπτο.

Το 2004 η Φεροστάλ μαζί με την HDW ίδρυσε στο Λονδίνο την εταιρεία Marine Force International (MFI), μεταφέροντας έτσι ουσιαστικά την έδρα από το Έσσεν στην Αγγλία, προκειμένου να έχει ευνοϊκή φορολογική μεταχείριση σε σχέση με τις εξονυχιστικές στο μεταξύ έρευνες των γερμανών εφοριακών για εξοπλιστικές συμφωνίες.

Η εισαγγελία του Μονάχου ερευνά και για το ρόλο της Μαργαρίτας Μαθιοπούλου, που κάποτε ήταν φαβορί για τη θέση του εκπροσώπου του SPD επί καγκελαρίας Βίλι Μπραντ. Η εταιρεία συμβούλων της εισέπραξε 1,2 εκατομ. ευρώ από την MFI, προκειμένου να αναλάβουν τα Ελληνικά Ναυπηγεία την κατασκευή υποβρυχίων της HDW με αποδέκτη την Αίγυπτο. Η Μαθιοπούλου παραδέχτηκε ότι βοήθησε σ’ αυτό, αλλά αρνήθηκε οποιαδήποτε εμπλοκή στη συμφωνία των υποβρυχίων 214.

Σήμερα, οι εσωτερικές έρευνες για τη συμφωνία με την Ελλάδα, που ο Mitscherlich ισχυρίζεται ότι διέταξε το 2006, θεωρούνται από τη Φεροστάλ «παράσταση για άλλοθι». Στη Siemens κάτι τέτοιο το έλεγαν συντομευμένα ΡΥΑ: Protect your ass, γράφει το SPIEGEL. «Δηλαδή επιχείρηση για να σώσεις το τομάρι σου. Για να είσαι καθαρός, όταν εμφανιστούν οι εισαγγελείς».
http://www.zoomnews.gr/?p=71182