ΑΟΖ, ΣΤΕΡΝΗ ΜΟΥ ΓΝΩΣΗ ΝΑ Σ’ΕΙΧΑ ΠΡΩΤΑ

Γράφει ο Υποναύαρχος (εα) Ηρακλής Καλογεράκης

Ας υποθέσουμε πως έχουμε ένα χωρίς περίφραξη κτήμα και ο διπλανός μας «καλός γείτονας», μας ζητά την άδεια να μπει μια συγκεκριμένη μέρα, για να μελετήσει από πού θα περάσει μια γραμμή, προκειμένου να υδροδοτήσει το δικό του οικόπεδο και του την δίνουμε. Όταν έλθει εκείνη η μέρα τον αφήνουμε να πάει μόνος του χωρίς εμάς, αλλά ο απέναντι «κακός γείτονας» τρέχει στο κτήμα μας, τον απειλεί, του απαγορεύει να κάνει την έρευνα-μελέτη και τον διώχνει επειδή το κτήμα μας ισχυρίζεται ότι είναι δικό του!!!
Αν στις παράνομες αυτές απειλές και ενέργειες δεν αντιδράσουμε άμεσα, αφού δεν προβλέψαμε να είμαστε παρόντες ή να προστατεύσουμε αυτόν και ταυτόχρονα εμάς, τότε αποδεχόμαστε έμμεσα τα δικαιώματα του στο κτήμα μας και ότι είμαστε αδύναμοι να προστατεύσουμε τον έννομο «καλό γείτονα» στην νόμιμη ενέργεια του όπως επίσης και τα κυριαρχικά μας δικαιώματα! Αν τώρα το πρόβλημα αυτό προέκυψε ξαφνικά και για πρώτη φορά τότε ίσως να υπάρχει μια δικαιολογία ώστε μια απλή «διαμαρτυρία» να αρκεί. Αν όμως το πρόβλημα της αμφισβήτησης γίνεται κατ’ επανάληψη, τότε δεν έχουμε καμιά απολύτως δικαιολογία και κάτι άσχημο προμηνύεται. Η μη εξασφάλιση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων παράλληλα με την μη προστασία του «καλού μας γείτονα» είναι σοβαρή και βαρεία αμέλεια.
Κάπως έτσι λοιπόν, το Σαββατοκύριακο 12/13 Μαρτίου, λίγες μόνο μέρες μετά την επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας στην Αθήνα και Θράκη, (τότε που έκανε τις προκλητικές του δηλώσεις ότι «το Καστελόριζο δεν ανήκει στο Αιγαίο αλλά στη Μεσόγειο Θάλασσα») έγινε και στο Καρπάθιο πέλαγος, στη θάλασσα μας, όταν ένα ιταλικό εμπορικό ερευνητικό πλοίο, το «OGS Explora» μισθωμένο από το Ισραήλ, έπλευσε από την Ιταλία προς Κύπρο και Ισραήλ με σκοπό να μελετήσει τη μορφολογία του βυθού και να χαρτογραφήσει τη διαδρομή, στην οποία θα ποντιστεί ένα καλώδιο οπτικών ινών. Συμπτωματικά, η διαδρομή αυτή θα είναι και η πιθανή οδός διέλευσης αγωγού που μελλοντικά θα μεταφέρει το φυσικό αέριο από το Ισραήλ στην Κύπρο και Ευρώπη.
Για τις ενέργειες αυτές η πλοιοκτήτρια Ιταλική εταιρεία είχε ζητήσει από την Ελλάδα τη σχετική άδεια δεδομένου ότι οι εργασίες θα γινόταν σε ελληνική υφαλοκρηπίδα και σε περιοχή που όταν η χώρα μας επιτέλους αποφασίσει να διακηρύξει, θα είναι η Ελληνική ΑΟΖ. Με απόλυτη σαφήνεια δηλαδή, η Ιταλική πλευρά αναγνώρισε ότι η υφαλοκρηπίδα και μελλοντικά η ΑΟΖ στην περιοχή νοτιοανατολικά της Ρόδου και Καρπάθου και νοτιοδυτικά του Καστελόριζου, ανήκει στην Ελλάδα. Η Ελλάδα μετά το αίτημα της Ιταλικής εταιρείας εξέδωσε ως έπρεπε τη σχετική αγγελία προς τους ναυτιλλόμενους (NAVTEX), με την οποία αφενός δινόταν η απαραίτητη άδεια στο ερευνητικό σκάφος και αφετέρου ενημερωνόταν τα παραπλέοντα πλοία για τις δραστηριότητες του προκειμένου να μην παρενοχλήσουν με τον πλου τους, τις εργασίες αυτές.
Ταυτόχρονα, μας έπιασε πάλι το φοβικό μας σύνδρομο, και για να μην δημιουργηθεί ένταση στη περιοχή και προστριβή με την Τουρκία, επιλέξαμε να μην στείλουμε πολεμικό πλοίο στην περιοχή για συνοδεία ή έστω για την παρακολούθηση των εργασιών!!! Η επιλογή μας αυτή, ως αποδεικνύεται κάθε μέρα και πιο έντονα, μας δημιουργεί τεράστια ζημιά στα εθνικά μας θέματα αλλά και στα οικονομικά μας συμφέροντα. Οι αρμόδιοι αντί να ανασκουμπωθούν, κάνουν πως δεν καταλαβαίνουν ή πως «κάνουν τα πάντα σωστά...». Ξεχνούν πως η οσμή του φόβου, όπως και στα αρπακτικά ζώα, ερεθίζει ακόμη και τους ανθρώπους και τους κάνει ακόμη πιο επιθετικούς.
Η τουρκική πλευρά λοιπόν φαίνεται πως ενημερώθηκε από την Ελληνική αγγελία για την επικείμενη δραστηριότητα του «OGS Explora» και ως ήταν αναμενόμενο δεν άφησε την ευκαιρία να πάει χαμένη. Χωρίς χρονοτριβές και ενδοιασμούς αποφάσισε να αναλάβει δράση για να προασπίσει τα παράνομα συμφέροντά της αφού οι αξιώσεις της δεν βασίζονται πουθενά παρά στην επιθετικότητα της. Έστειλε την κορβέτα «Bandirma», αυτή που άφησε το θόλο του Sonar της όταν «ακούμπησε» προ καιρού σε ύφαλο ανοικτά της Ρω, να στήσει καρτέρι στο Ιταλικό ερευνητικό πλοίο. Όταν λοιπόν γύρω στις οκτώ το βράδυ της 12ης Μαρτίου το εντόπισε κάπου νότια της Καρπάθου, το προσέγγισε και με την απειλή χρήσης βίας, το κάλεσε να σταματήσει κάθε δραστηριότητα και να απομακρυνθεί από την περιοχή, επειδή δήθεν έπλεαν πάνω από τουρκική υφαλοκρηπίδα και μέσα στην Τουρκική ΑΟΖ, που και αυτή δεν έχει διακηρυχθεί.
Από το ερευνητικό σκάφος ζητήθηκαν τα όρια της ΑΟΖ και η τουρκική κορβέτα του έδωσε τις συντεταγμένες, που συμπεριελάμβαναν και το σημείο που βρισκόταν το σκάφος. Αμέσως μετά η τουρκική κορβέτα ανάγκασε το ιταλικό σκάφος να απομακρυνθεί συνοδεύοντας το και όταν αυτό έφθασε στα όρια της Κυπριακής ΑΟΖ απομακρύνθηκε, ενώ το ιταλικό πλοίο συνέχισε το δρομολόγιό του μέχρι το Ισραήλ, όπου ο πλοίαρχος του ενημέρωσε τον πράκτορα του (ατζέντη) και αυτός με τη σειρά του με e-mail έκανε γνωστό το περιστατικό στις Ελληνικές αρχές. Το γιατί το Ιταλικό ερευνητικό δεν ενημέρωσε αμέσως για την παρενόχληση τις αρμόδιες Ελληνικές αρχές δεν το γνωρίζουμε. Αλλά και αν τις ενημέρωνε τότε, τι θα άλλαζε; Θα ήταν αργά η οποιαδήποτε αντίδραση λόγω απόστασης και χρόνου. Η Τουρκία με την ενέργεια της αυτή πέτυχε αυτό που ήθελε, δηλαδή αμφισβήτησε και κατέγραψε τη διαφωνία της με τα όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας (η οποία όμως αναγνωρίστηκε από ένα τρίτο κράτος, που ενήργησε σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο) και με τα όρια της Ελληνικής ΑΟΖ, που δεν έχει ακόμη ανακηρυχθεί!
Για το περιστατικό αυτό της παρενόχλησης του Ιταλικού ερευνητικού σκάφους από την τουρκική κορβέτα σε Ελληνική περιοχή αλλά και για την μη-αβλαβή διέλευση της τουρκικής κορβέτας, η πρεσβεία μας στην Άγκυρα με καθυστέρηση τριών 24ώρων, προέβη σε σχετικό διάβημα!
Παρόμοιο περιστατικό είχε καταγραφεί και πριν από περίπου τρία χρόνια στην ίδια περιοχή, όταν νορβηγικό σκάφος Malene Ostervold που διενεργούσε έρευνες για λογαριασμό της χώρας μας εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, παρενοχλήθηκε από Τουρκική φρεγάτα που απαίτησε τη διακοπή των ερευνών και ζήτησε μάλιστα να μάθει τα όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, όπως και έγινε.
Δέκα μέρες αργότερα από το περιστατικό αυτό, η Ιταλική εταιρεία αφού έπρεπε να συλλέξει στοιχεία για να ολοκληρώσει την αποστολή που πληρώθηκε να κάνει, για να μην έχει άλλες απρόσμενες καθυστερήσεις, έκανε αυτό που κάθε επιχειρηματίας θα έκανε. Ζήτησε και από Τουρκία και από Ελλάδα την απαραίτητη άδεια. Στο αίτημα αυτό της Ιταλικής εταιρείας, ως ήταν αναμενόμενο, ανταποκρίθηκε πρώτη η Τουρκία που εξέδωσε στις 22 Μαρτίου την NAVTEX-NAVIGATIONAL WARNING NUMBER: 206/11, με την οποία ανακοινώνει ότι το ερευνητικό σκάφος θα κάνει εργασίες από 22 μέχρι 24 Μαρτίου σε ένα σκέλος 4 σημείων που ξεκινά έξω από τα όρια ΑΟΖ/υφαλοκρηπίδας Ισραήλ και τελειώνει κάτω από την Κάρπαθο. Το ίχνος φαίνεται με κόκκινο χρώμα στον παρακάτω χάρτη. Η Τουρκία δηλαδή με την ενέργεια της αυτή, εξέδωσε μια οδηγία/αγγελία η οποία επιτρέπει στο ιταλικό σκάφος που ενεργεί για λογαριασμό του Ισραήλ, να επιχειρήσει εντός μιας από κάθε άποψη καθαρά Κυπριακής και Ελληνικής περιοχής!!!
Λίγες ώρες αργότερα, η χώρα μας εκδίδει και αυτή την απαραίτητη άδεια με την προαγγελία NAVWARN 128/11 για διάστημα από 231400 Μαρτίου μέχρι νεωτέρας, σε ένα σκέλος δύο σημείων (φαίνεται με γαλάζιο χρώμα στο χάρτη) και αποφασίζει αυτή τη φορά να συνοδεύσει τι Ιταλικό ερευνητικό κατά τον πλου του στην ελληνική περιοχή με πολεμικό πλοίο μεγαλύτερης κλάσης, με μια φρεγάτα, για να διασφαλίσει έτσι τα ήδη έμπρακτα αμφισβητημένα δίς, όρια της υφαλοκρηπίδας μας και κατά συνέπεια και της ΑΟΖ που δεν έχει ακόμη ανακηρυχθεί. Ταυτόχρονα ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών κ. Γρηγόρης Δελαβέκουρας ανέφερε σε δήλωσή του:
«Η αγγελία  αυτή της Τουρκίας είναι παράτυπη. Η Τουρκία δεν έχει δικαιοδοσία  στην περιοχή», «τέτοιες πράξεις, που δεν εδράζονται στους κανόνες του διεθνούς δικαίου δεν μπορούν να επιφέρουν έννομες συνέπειες. Δεν επηρεάζουν τα ελληνικά δικαιώματα, που βασίζονται στο διεθνές δίκαιο. Η χώρα μας ενεργεί με αποκλειστικό γνώμονα τις προβλέψεις του Δικαίου της Θάλασσας και του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και προβαίνει σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες για την προάσπιση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων» επίσης δήλωσε πως η πρεσβεία μας στην Άγκυρα πραγματοποίησε διάβημα προς το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών. Τελικά, το ερευνητικό πλοίο με συνοδεία ελληνικού πολεμικού αυτή τη φορά, πέρασε από τις περιοχές εργασιών του χωρίς πρόβλημα και επέστρεψε στη βάση του.
Όμως επειδή τρώγοντας έρχεται η όρεξη, ο γείτονας μας «Τουρκία», προχώρησε ακόμη παραπέρα και όξυνε το πρόβλημα αφού ταυτόχρονα με την έκδοση της παράνομης τουρκικής αγγελίας για το Ιταλικό ερευνητικό, δημοσίευσε στις 22 Μαρτίου στη τουρκική εφημερίδα της κυβέρνησης η Turkish Petroleum Corp. (ΤΡΑΟ) μια προκήρυξη ενός διεθνούς διαγωνισμού για την εκτέλεση ερευνητικών εργασιών, προκειμένου να γίνουν σεισμικές έρευνες για υδρογονάνθρακες (3D seismic offshore data acquisition) σε 11 περιοχές έκτασης 20 χιλιάδων τ. χιλιομέτρων, μέρος των οποίων είναι σε Ελληνική υφαλοκρηπίδα και κατ’ επέκταση στην Ελληνική ΑΟΖ. Ο διαγωνισμός αυτός λήγει στις 15 Απριλίου.
Από τα παραπάνω γεγονότα φαίνεται ξεκάθαρα πως η Τουρκία, μεθοδικά, συστηματικά και θαρραλέα προκαλεί και επιχειρεί να δημιουργήσει τετελεσμένες καταστάσεις σε περιοχές δικές μας που θα της δώσουν πρόσβαση στις πλούσιες με υδρογονάνθρακες λεκάνες της Ανατολικής Μεσογείου.
Όπως πάλι ξεκάθαρα φαίνεται από τα γεγονότα, ο χρόνος πιέζει και δεν έχουμε άλλα περιθώρια για να διασφαλίσουμε τα κυριαρχικά μας δικαιώματα αλλά και τα οικονομικά μας συμφέροντα σε μια περίοδο που τόσο τα έχουμε ανάγκη. Αφού λοιπόν, όπως έχει γίνει γνωστό, το Πολεμικό μας Ναυτικό έχει έτοιμους χάρτες που περιέχουν ξεκάθαρα τα όρια της ελληνικής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης και της ελληνικής υφαλοκρηπίδας σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο της θάλασσας, τι περιμένουμε; Γιατί δεν ανακοινώνουμε την καθιέρωση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) και γιατί δεν υποβάλλουμε αμέσως αυτούς τους χάρτες στον ΟΗΕ, δηλώνοντας ταυτόχρονα πως αν υπάρχουν διαφορές με τα γειτονικά κράτη αυτές θα επιλυθούν μελλοντικά με διμερείς συμφωνίες οι οποίες στο κάτω-κάτω έχουν ξεκινήσει και γίνονται; Προς τι αυτή η καθυστέρηση; Γιατί δίνουμε, χωρίς να κερδίζουμε τίποτε, αφορμές στη Τουρκία να μας αμφισβητεί και να μας έχει συνέχεια στην κόψη του ξυραφιού;
Μήπως τη περίοδο αυτή που στη κυριολεξία η Μεσόγειος φλέγεται, με τις δυνάμεις τόσων κρατών νότια της Ελλάδας, είναι η πιο κατάλληλη στιγμή να ανακηρύξουμε την ΑΟΖ, να απαιτήσουμε τα όρια της να γίνουν σεβαστά και να σταματήσουμε το γαϊτανάκι αυτό των αμφισβητήσεων;
Ο τολμών νικά!