Το επισφαλές δάνειο

Γράφει ο Ηλίας Σταμπολιάδης, Καθηγητής Τμήματος Μηχανικών Ορυκτών Πόρων Πολυτεχνείου Κρήτης

Επισφαλές δάνειο θεωρούμε εκείνο που ο δανειστής αναλαμβάνει κάποιον κίνδυνο όταν ο δανειζόμενος είναι σε αδύναμη θέση να ξεπληρώσει τις υποχρεώσεις του. Στην περίπτωση αυτή ο δανειστής ζητάει ένα αυξημένο επιτόκιο έναντι άλλου ισχυρού δανειζόμενου. Σε περίπτωση που ο δανειζόμενος έχει περιουσιακά στοιχεία που μπορούν να υποθηκευτούν τότε ο αδύναμος δανειολήπτης μπορεί να επιτύχει ένα μικρότερο επιτόκιο διότι στην προκειμένη περίπτωση ο ίδιος αναλαμβάνει τον κίνδυνο μη αποπληρωμής.
Κλασσικό παράδειγμα ενυπόθηκου δανείου είναι αυτό για αγορά ακινήτου, όπου το επιτόκιο κυμαίνεται γύρω στο 4% ενώ στην περίπτωση μη ενυπόθηκου δανείου το επιτόκιο είναι γύρω στο 8-10% για καταναλωτικά δάνεια ενώ για τις πιστωτικές κάρτες ανεβαίνει γύρω στο 17%. Τις τελευταίες δεκαετίες η Ελλάδα δανείζετο χρήματα, ή εξέδιδε ομόλογα, με υψηλό επιτόκιο λόγω του ελλείμματος στο ισοζύγιο εξωτερικών πληρωμών της αλλά και της μικρής παραγωγικότητα της σε σχέση με άλλα κράτη όπως η Γερμανία, οι ΗΠΑ και η Ιαπωνία.
Δεν υπάρχει ουδεμία αμφιβολία ότι οι δανειστές και οι αγοραστές των ομολόγων γνώριζαν και γνωρίζουν την κατάσταση της Ελλάδος, όπως και άλλων χωρών και οι σύμβουλοι τους καθορίζουν όχι μόνο την κλίμακα αξιοπιστίας αλλά και το ποσοστό προσαύξησης του επιτοκίου, τα λεγόμενα spreads, έναντι του καλύτερου δανειζόμενου, π.χ. της Γερμανίας. Για τιμή των Ελληνικών spreads 900 μονάδες, το επιτόκιο δανεισμού της Ελλάδος θα είναι χονδρικά 9% μεγαλύτερο από αυτό της Γερμανίας.
Όταν το τοκογλυφικό επιτόκιο και η μωρία των Ελληνικών κυβερνήσεων οδήγησαν την Ελλάδα σε υπέρογκο χρέος, που πρακτικά είναι αδύνατο να πληρωθεί,
τότε οι δανειστές και οι κάτοχοι Ελληνικών ομολόγων αποποιήθηκαν το ρίσκο που είχαν αναλάβει έναντι των υψηλών επιτοκίων και οδήγησαν τη χώρα σε δανεισμό από την τρόϊκα με χαμηλότερο επιτόκιο για την αποπληρωμή των χρεών. Η τρόικα όμως, προς εξασφάλιση των χρημάτων της ζήτησε αφενός τη δημοσιονομική διαχείριση του κράτους και αφετέρου υποθήκευσε την εθνική ανεξαρτησία, που την εξασφαλίζει η δανειακή σύμβαση, την οποία αποδέχθηκαν άμεσα η κυβέρνηση και έμμεσα σύσσωμη η αντιπολίτευση.
Η ενυπόθηκη δανειοδότηση της τρόϊκα δεν θα διατεθεί δια την οικονομική ανάπτυξη της χώρας αλλά για αποπληρωμή ΜΗ ενυπόθηκων δανείων που έγιναν με αντίστοιχο υψηλό επιτόκιο. Πέραν από την προδοσία, που συνιστά η αποδοχή της δανειακής σύμβασης, η κυβέρνηση συνεχίζει την ολοκλήρωση της με το να μην αποδέχεται την αναδιάρθρωση του χρέους, την αποπληρωμή του οποίου ανέλαβε ο μηχανισμός στήριξης έναντι υποθήκης της εθνικής μας ανεξαρτησίας. Οι δανειστές και οι κάτοχοι ομολόγων εκ των πραγμάτων παύουν να έχουν οποιονδήποτε κίνδυνο και ως εκ τούτου δεν δικαιούνται τα υψηλά επιτόκια που αρχικά είχαν απαιτήσει λόγω του κινδύνου μη αποπληρωμής που ανέλαβαν. Η αναδιάρθρωση του χρέους με όρους του καλύτερου δανειζόμενου από αρχής, αποτελεί δίκαιο αίτημα των Ελλήνων και όχι δείγμα ανεντιμότητας όπως θέλουν να το παρουσιάζουν. Εάν γίνει αυτό το πραγματικό χρέος θα πέσει στο 1/5 της λογιστικής του αξίας, πράγμα που θα επιτρέψει την αποπληρωμή του και θα εξασφαλίσει την οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Το αίτημα είναι προφανές και δίκαιο και θα μπορούσαμε να το διεκδικήσουμε ακόμη και στα πλαίσια του ΟΗΕ.
Ηλίας Σταμπολιάδης, Πολυτεχνείο Κρήτης
15 Απριλίου 2011.