Σε επιφυλακή η μπλογκόσφαιρα

• Φήμες για «ρυθμίσεις» εν μέσω πολέμου Μega - Fimotro

• Περίεργα παιχνίδια στο διαδίκτυο με στόχους αμφιλεγόμενους

Επί πολλά χρόνια ως «Τέταρτη Εξουσία» νοούνταν ο Τύπος, με την παραδοσιακή μορφή των εφημερίδων. Στη συνέχεια «εμπλουτίστηκε» με τα ηλεκτρονικά ΜΜΕ και τώρα πια ίσως βρισκόμαστε απέναντι στην «Πέμπτη Εξουσία»: την παγκόσμια εξουσία των μπλογκ.

Είναι αλήθεια ότι η πιο δημοφιλής μορφή ενημέρωσης, κυρίως για... τους νέους, σε παγκόσμιο επίπεδο, είναι το διαδίκτυο, το οποίο προσφέρει ταχύτητα, αμεσότητα, τον συνδυασμό των παραδοσιακών άρθρων με τα τηλεοπτικά βίντεο και - σε πάρα πολλές περιπτώσεις - την ασφάλεια της ανωνυμίας των μπλόγκερ. Εκεί όμως αρχίζει ο παγκόσμιος προβληματισμός:

Μέχρι ποίου σημείου μπορεί η ανωνυμία να επιτρέπει σε κάποιον που έχει φτιάξει ένα μπλογκ να δίνει ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες, σχόλια, προσωπικά δεδομένα και «ειδήσεις» που αφορούν δημόσια πρόσωπα;

Δικαιούται ο καθένας να αναρτά απόψεις που πολλές φορές είναι υβριστικές ή ακόμη και καθαρά εκβιαστικές για παράγοντες της πολιτικής, οικονομικής, επιχειρηματικής, επιστημονικής και καλλιτεχνικής ζωής;

Στις ΗΠΑ, που είναι δημοσίως υπέρμαχος της ελευθερίας του λόγου και πρωτοπόρος στο blogging, καριέρες και πολιτικές κρίνονται κυριολεκτικά από τους μπλόγκερ, που σε πολλές περιπτώσεις συγκεντρώνουν τεράστια νούμερα επισκεψιμότητας και καθίστανται άξιοι ανταγωνιστές των επίσημων ειδησεογραφικών πρακτορείων.

Αγωγές και έρευνες

Στην Ελλάδα, στην οποία τώρα αναπτύσσεται το blogging, ζήσαμε την υπόθεση της δολοφονίας του δημοσιογράφου Σωκράτη Γκιόλια, που συνδέθηκε με το blog troktiko, αλλά πιο πριν είχαμε διάφορα «επεισόδια» στην υπόθεση αυτή: το φαινόμενο της εισβολής αστυνομικών δυνάμεων στο σπίτι δημοσιογράφου (Α. Καψαμπέλης), που έψαχναν να βρουν τον διαχειριστή του πρώτου ενοχλητικού blog, του press.gr, μεγάλες κόντρες για διάφορες αναρτήσεις από άλλα ανώνυμα μπλογκ, προσφυγές επωνύμων στη Δικαιοσύνη, αλλά και προσφυγές επωνύμων στην υπηρεσία δίωξης ηλεκτρονικού εγκλήματος.

Τώρα έχουμε ακόμη μία εξέλιξη στην υπόθεση αυτή, με τις αγωγές που κατέθεσαν πριν από μερικές μέρες ο διευθυντής ειδήσεων του Mega Χρήστος Παναγιωτόπουλος και οι δημοσιογράφοι του καναλιού Όλγα Τρέμη, Γιάννης Πρετεντέρης και Μανώλης Καψής, που ζητούν ως αποζημίωση 4 εκατομμύρια ευρώ από τον επίσης δημοσιογράφο Γιάννη Παπαγιάννη θεωρώντας ότι είναι ο κάτοχος και διαχειριστής του fimotro.blogspot.com.

Αφορμή για την αγωγή στάθηκε ηλεκτρονική δημοσκόπηση του μπλογκ που τους συμπεριλάμβανε στο ερώτημα: «Ποιο από τα παρακάτω δημοσιογραφικά πρόσωπα γλείφει καλύτερα την κυβέρνηση;».

Την ίδια ώρα, κυβερνητικές πηγές - για πολλοστή φορά - διακινούν πληροφορίες ότι ετοιμάζει νομοθετική ρύθμιση για τα μπλογκ ο υπουργός Δικαιοσύνης Χάρης Καστανίδης σε συνεργασία με τον υφυπουργό Τύπου Τηλέμαχο Χυτήρη κατόπιν αιτήματος του πρωθυπουργού (!) με στόχο να περάσει από τη Βουλή πριν από το καλοκαίρι.

Πρωτοφανής «ρύθμιση»

Το βασικό στοιχείο της ρύθμισης θα είναι η υποχρεωτική αναγραφή σε κάθε ιστολόγιο, του προσώπου που θα είναι υπεύθυνο σύμφωνα με τον νόμο. Η επιχειρηματολογία υπέρ αυτής της ρύθμισης στέκεται στο αναφαίρετο δικαίωμα του οποιουδήποτε θιγόμενου από αναρτήσεις να μπορεί να ζητήσει την τιμωρία του διαχειριστή του μπλογκ, όπως γίνεται στα παραδοσιακά ΜΜΕ, που υποχρεούνται να απαντήσουν σε μηνύσεις, αγωγές κ.λπ.

Βέβαια, πρακτικά, ο εντοπισμός του διαχειριστή μπορεί ήδη να γίνει και μέσω του ηλεκτρονικού του ίχνους (ΙΡ) από τη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος ή μέσω εισαγγελικού αιτήματος στον πάροχο του μπλογκ, που μπορεί ανά πάσα στιγμή να σταματήσει τη λειτουργία του (η Google, για παράδειγμα, έχει αναστείλει τη λειτουργία μπλογκ ύστερα από σχετικά δικαστικά αιτήματα).

Από την άλλη πλευρά, η επιχειρηματολογία κατά της ρύθμισης στέκεται στο αναφαίρετο δικαίωμα του καθένα να εκφράζει τις απόψεις του και να ελέγχει την εξουσία, λειτουργία που πολλές φορές μπορεί να γίνει καλύτερα χωρίς το «βαρίδι» της επωνυμίας και των προσωπικών σχέσεων μεταξύ σχολιαστών και φορέων της εξουσίας. Και από αυτή την πλευρά το θέμα είναι σοβαρό και είναι πιθανό να δημιουργήσει κύμα διαμαρτυριών στο διαδίκτυο, όπου πλέον θα συγκρουστούν δύο διαφορετικές απόψεις, δύο εκ διαμέτρου αντίθετες σχολές.

Είναι αντικειμενικό γεγονός ότι πολλές φορές και στον ελληνικό χώρο δημοσιεύτηκαν πρώτα στα μπλογκ πληροφορίες που στη συνέχεια έτυχαν αναπαραγωγής από τα επίσημα ΜΜΕ, ενώ είναι ένα θέμα το γεγονός ότι ορισμένα blogς έχουν μεγαλύτερη επισκεψιμότητα από τα παραδοσιακά portals. Είναι επίσης γεγονός ότι η ενημέρωση για θέματα παγκόσμιου ενδιαφέροντος, όπως οι φυσικές καταστροφές ή οι πόλεμοι, διοχετεύτηκαν μέσα από τα μπλογκ και τα social networks, επειδή η εξουσία «φίμωσε» τις «κανονικές» πηγές πληροφόρησης.

Αλλά είναι επίσης γεγονός ότι πάμπολλες φορές, με όπλο την ανωνυμία, εξαπολύθηκαν σκαιότατες επιθέσεις ενάντια σε όποιον είχε βάλει στο μάτι ο μπλόγκερ. Τέλος είναι εξίσου αντικειμενικό γεγονός ότι άλλο είναι ένα μπλογκ που διοχετεύει πολιτικές πληροφορίες και άλλο ένα ιστολόγιο που ασχολείται, για παράδειγμα, με το κέντημα.

Μένει να δούμε τους ακριβείς όρους της επερχόμενης ρύθμισης (παρόμοια της οποίας δεν υπάρχει πουθενά στον κόσμο) για να μπορέσει να βγει ένα ουσιαστικό συμπέρασμα.

ΥΓ.: Ελπίζουμε αυτές οι πληροφορίες να μην είναι ευσεβείς πόθοι ή προϊόν ασχετοσύνης κάποιων στην κυβέρνηση, που δεν έχουν λάβει καν υπόψη ότι οι δύο μεγαλύτερες (και απολύτως ιδιωτικές) πλατφόρμες στον κόσμο για μπλογκ (wordpress και blogspot) δεν έχουν κανέναν λόγο να φτιάξουν ξεχωριστούς όρους που να καλύπτουν μόνο τη χώρα μας... Ελπίζουμε επίσης ότι δεν πρόκειται απλώς για διοχέτευση πληροφοριών με στόχο να δημιουργήσουν πολεμικό κλίμα και εντυπώσεις στο διαδίκτυο... Έτσι κι αλλιώς πάντως είναι σε επιφυλακή.

(ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ 31/03/2011)
(Σ.Λ.)