ΦΡΕΓΑΤΕΣ Ή ΚΟΡΒΕΤΕΣ;

Το ψευδοδίλημμα «μεγάλα ή μικρά σκάφη» δεν υφίσταται, οι δυνατότητες και οι ρόλοι τους είναι διακριτοί και συμπληρωματικοί.

Άρθρο Βασίλειου Μαρτζούκου,Αντιναύαρχου Π.Ν.

Κύριoι
Τελευταία παρακολουθώ με ενδιαφέρον την παράθεση απόψεων που αναπτύσσεται γύρω από την σκοπιμότητα προσκτήσεως των Γαλλικών Φρεγατών τύπου FREMM. Ορισμένοι εκφράζονται αρνητικά και με κατηγορηματικό τρόπο (μεταξύ αυτών και απόστρατοι Αξιωματικοί του Π.Ν.), αντιπροτείνοντας Κορβέτες (πλοία συνήθως κάτω των 1800 τν.). Η σχετική επιχειρηματολογία περιστρέφεται γύρω από την ακαταλληλότητα των μεγάλων Μονάδων για το γεωγραφικό περιβάλλον εθνικού ενδιαφέροντος, την δήθεν έλλειψη ευελιξίας και την χαμηλή ταχύτητα αυτών, την οικονομική δυσπραγία, τις απαιτήσεις σε προσωπικό κ.λ.π.. Οι εισηγήσεις αυτές καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι οι Φρεγάτες είναι δυνατόν να υποκατασταθούν από Κορβέτες, Πυραυλακάτους και άλλα μικρά σκάφη. Ως πρώην Κυβερνήτης Φρεγάτας, ως πρώην χειριστής των θεμάτων Δομής Δυνάμεων του Π.Ν. στο Γ.Ε.Ν. και ως πρώην Διοικητής Φρεγατών, αισθάνομαι την υποχρέωση να ενημερώσω σχετικά την κοινή γνώμη, παραθέτωντας τις προσωπικές μου απόψεις.

Το ψευδοδίλημμα «μεγάλα ή μικρά σκάφη» δεν υφίσταται, δεδομένου ότι οι δυνατότητες και οι ρόλοι τους είναι διακριτοί και συμπληρωματικοί. Μία πυραυλάκατος δεν αντιμετωπίζει υποβρύχια ενώ μία κορβέτα δεν παρέχει αντιαεροπορική προστασία σε ναυτική δύναμη (δηλ. όχι άμυνα περιοχής αλλά μόνο αυτοάμυνα). Τα μικρά σκάφη χρειάζονται τακτικά ανεφοδιασμό ενώ σε κακές καιρικές συνθήκες, ταξιδεύουν μεν αλλά επιχειρούν με δυσκολία. Επιπλέον λόγω περιορισμένων χώρων οι δυνατότητες των μικρών σκαφών στον τομέα των επικοινωνιών και της αποκτήσεως της ευρύτερης επιχειρησιακής εικόνας περιορίζονται, με αποτέλεσμα την ακαταλληλότητά τους όπως δεχθούν Διοικητή και επιτελείο εν πλώ.

Λόγω των διακριτών δυνατοτήτων και ρόλων εκάστης πολεμικής μονάδος, το Πολεμικό Ναυτικό οφείλει να διαθέτει όλα τα είδη πλοίων (Φρεγάτες, Κορβέτες, Υποβρύχια, Πυραυλακάτους, Αρματαγωγά, Ναρκοθηρευτικά, Πετρελαιοφόρα κ.λ.π.). Τον αριθμό και τον τύπο κάθε είδους (δοσολογία), στην τελική σύνθεση του Στόλου, καθορίζουν πρωτίστως, η απειλή (δυνατότητες, μέγεθος κ.λ.π.), ο θαλάσσιος χώρος ενδιαφέροντος (έκταση, γεωγραφία) και οι Αντικειμενικοί Σκοποί (ΑΝΣΚ) που καθορίζονται από την πολιτική ηγεσία για την ειρήνη, την κρίση και τον πόλεμο. Η εκάστοτε εφαρμοζομένη Στρατιωτική Στρατηγική επιδιώκει να εναρμονίσει τους ΑΝΣΚ, με τα διατιθέμενα στρατιωτικά μέσα, δεδομένου ότι σειρά παραμέτρων (π.χ. οικονομικές, κοινωνικές, δημογραφικές), συνήθως τα περιορίζουν σε σχέση με το επιθυμητό ιδεατό τους μέγεθος. Το έλειμμα αυτό σε στρατιωτικά μέσα είναι αποδεκτό εφ’ όσον το σχετικό ρίσκο (βαθμός επικινδυνότητος), δεν υπερβαίνει ένα λογικό επίπεδο. Η υπέρβαση του λογικού αυτού επιπέδου, που εγκυμονεί υψηλό βαθμό επικινδυνότητος, δέον όπως αντιμετωπίζεται είτε με αύξηση των μέσων, είτε με μείωση των ΑΝΣΚ, καθ’ όσον η σαφής αναντιστοιχία Εθνικών Αντικειμενικών Σκοπών και μέσων οδηγεί σε συγχίσεις, παλινοδίες, υποχωρήσεις και εν τέλει σε εθνικές καταστροφές.

Οι υπό παραγγελία Φ/Γ τύπου FREMM (ή οιεσδήποτε Φ/Γ αναλόγων δυνατοτήτων) προσφέρουν κατά μοναδικό τρόπο τα ακόλουθα κύρια πλεονεκτήματα:
- Αξιόπιστη αντιαεροπορική προστασία περιοχής, έναντι των συγχρόνων αεροπορικών απειλών (αεροσκάφη 4ης γενεάς, σύγχρονα κατευθυνόμενα βλήματα κ.λ.π.).
- Δύνανται να υποστηρίξουν αποτελεσματικά τις σύνθετες σύγχρονες απαιτήσεις Διοικητού, ναυτικής ή και διακλαδικής δυνάμεως εν πλώ, καθώς και του επιτελείου αυτού.
- Δύνανται να επιχειρούν για μεγάλα χρονικά διαστήματα, μακράν της βάσεώς των κατά τρόπο αυτόνομο και αξιόπιστο (π.χ. στην Ανατολική Μεσόγειο και την Κύπρο).
- Δύνανται να αυξήσουν το ειδικό βάρος της χώρας στα πλαίσια των συμμαχικών της υποχρεώσεων.
- Ενδείκνυνται ως ιδανικά εργαλεία εξυπηρετήσεως της εξωτερικής πολιτικής μας.
- Δύνανται να προασπίσουν τα συμφέροντα της πρώτης στον κόσμο εμπορικής μας ναυτιλίας, όπου γης.

Για τους λόγους που προανεφέρθησαν συνοπτικά και με δεδομένη την αεροπορική κυρίως απειλή της γείτονος χώρας, κρίνω ότι η παρουσία Φ/Γ τύπου FREMM στο Αιγαίο (έστω και σε περιορισμένο αριθμό, αφού την κύρια δύναμη κρούσεως είναι δυνατόν να αποτελέσει συνδυασμός Κορβετών, Πυραυλακάτων και Υποβρυχίων), είναι απόλυτα σκόπιμη, ενώ για την ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου είναι απαραίτητη.

Η Δομή των Ενόπλων Δυνάμεων αντανακλά τα εθνικά οράματα κάθε χώρας και εκπέμπει ανάλογα πολιτικά μηνύματα προς κάθε κατεύθυνση. Μία ματιά σε Ναυτικά ξένων χωρών, όχι απαραιτήτως υπερδυνάμεων, μας πείθει για του λόγου το αληθές. Ειδικότερα το εξοπλιστικό πρόγραμμα της Τουρκίας ευρίσκεται σε πλήρη αρμονία με τις πολιτικές της επιδιώξεις. Δεν πιστεύω ότι υπάρχουν Έλληνες που δεν επιθυμούν την εκπομπή του πολιτικού μηνύματος σε εχθρούς και φίλους, ότι η Ελλάς δεν παραιτείται οικειοθελώς από τον φυσικό της χώρο που είναι η Ανατολική Μεσόγειος (Κύπρος, Κρήτη, Καστελλόριζο, ενεργειακά αποθέματα, υφαλοκρηπίδα, αποκλειστική οικονομική ζώνη, εμπορική ναυτιλία, παραδοσιακές σχέσεις με λαούς περιοχής κ.λ.π.) και κυρίως του μηνύματος ότι η Κύπρος δεν είναι μακρυά αλλά πολύ κοντά για την Ελλάδα. Ναυτικό που απαρτίζεται αποκλειστικά από μικρά πλοία είναι επιχειρησιακά ελλειπές και πολιτικά δεικνύει αποδοχή της εθνικής συρρικνώσεως.

Λόγω της πρόσφατης εθνικής επετείου του 1940, υπενθυμίζω ότι το θαύμα του 1940 δεν ήταν θαύμα αλλά αποτέλεσμα κοπιώδους προσπάθειας από το 1936 έως το 1939 τόσο στον τομέα των εξοπλισμών (παρά και τα τότε μείζονα οικονομικά προβλήματα, διετέθησαν 15.7 δις δραχμές, έναντι 3 δις δραχμών κατά την προηγηθείσα 12ετία), όσο και στον τομέα προετοιμασίας της κοινής γνώμης και του λαϊκού φρονήματος.
Μετά τιμής
Βασίλειος Μαρτζούκος
Αντιναύαρχος Π.Ν.
Επίτιμος Διοικητής Σ.Ν.Δ.